Page 54 - Geologiya va mineralogiya elektron o‘quv qo‘llanma. Sodiqova G., Usmonova M.

Singoniyasi - trigonaldir, kristallari ayniqsa taraqqiy etganlari juda kam

uchraydi. Ko‘pincha xol-xol donalar ba’zan yirik, bargsimon yoki donador

agregatlar bo‘lib topiladi. SHuningdek patsimon dendritlar shakldagisi xam

uchraydi.

Vismutning rangi yangi singan joylarida kumushdek oq bo‘lib sarg‘ish

tovlanadi; vaqt o‘tishi bilan rangi aynab o‘ziga xos qizg‘ish tusga kiradi. CHizigi

kul rang. U metall kabi o‘tkir yaltiraydi.
Dahandam alangasida oson eriydi, uzoq vaqt qizdirganda ko‘mir ustida gard

qoldirib, bug‘ga aylanib ketadi. Gardi avval oq, keyinchalik sarg‘ish-qizil,
soviganda esa limon-sariq ranga kiradi. KJ va S bilan qo‘shib qizdirganda, ko‘mir

ustida o‘ziga xos och qizil gard BiJ 3 (Vi aniqlanadigan reaksiya) hosil qiladi, HNO 3
da oson eriydi, eritma suyultirilgandan keyin oq cho‘kma cho‘kadi.

Tabiatda uchraydigan hamma vismutning hosil bo‘lishi gidrotermal

mahsulotlar bilan bog‘liqdir.

Ayrim hollarda u genetik jihatdan yuqori haroratli mahsulotlar bilan bog‘liq

bo‘lib, kamdan-kam pegmatitlarda, ko‘proq qalayi-volfram konlarida arsenopirit

(FeAsS),vismutin (Bi 2S 2), volframit (FeWO 4), molibdenit (MoS 2), kassiterit (SnO 3),

topasz berill, turmalin kabi minerallar bilan bir assotsiatsiyada topiladi.

Boshqa hollarda sof tug‘ma vismut nikel, kobaltlarning margitmushli

birikmalari, uran minerallari, kumush, qo‘rg‘oshin, ruh va boshqa metallarning

oltingugurtli birikmalari bilan yaqindan bog‘liq bo‘ladi.

Vismut – Bi