Page 60 - Geologiya va mineralogiya elektron o‘quv qo‘llanma. Sodiqova G., Usmonova M.
P. 60

suv,  bitumlar  va  gazlar  (2%  gacha)  dan  iborat  bo‘lgan  anchagina  (10-20%)

                  aralashmalar ishtirok etadi.

                         Singoniyasi - geksagonaldir. Grafitning to‘g‘ri tuzilgan kristallari kamdan-

                  kam  uchraydi.  Ular  ba’zan  (0001)  yonlari  uch  burchakli  chiziqchalar  bilan

                  qoplangan  olti  burchakli  plastinkachalar,  tabletkachalar  shaklida  bo‘ladi.

                  Agregatlari  ko‘pincha  mayda  tangachalardan  iborat.  Nayzasimon  yoki  tola  tola


                  bo‘lib tuzilgan massalari kam tarqalgan.















                                                           Grafit- S.

                         Grafitning rangi temirdek qora, po‘lat kabi kul rang bo‘ladi. Uning chizig‘i

                  yaltiroq  qoradir.  Metalsimon  kuchli  yaltiraydi.  Grafitning  yashirin  kristallangan


                  agregatlari  xira.  U  optik  manfiy.  Uning  sinish  ko‘rsatkichi  Nm=1,93-2,07.  Juda
                  yupqa bargchalari qisman kul rang nur o‘tkazadi.


                         Qattiqligi - 1. Grafitning yupqa barglari egiluvchandir. U kulga yog‘likdek
                  unnaydi.  Grafit  ko‘lni  va  qozonni  kopaytiradi.  Uning  ulanits  tekisligi  (0001)


                  bo‘yicha  mukammal.  Grafit  solishtirma  og‘irligi  2,09-2  (dispers  darajasi  va
                  orasidagi mayda kovaklarning ko‘p-ozligiga Kara o‘zgaradi), shuningdek 1,84-1,98.


                  Grafit  elektr  o‘tkazgich  bo‘lib,  bu  anrim  barglardagi  atomlarining  juda  zich

                  joylashishiga bog‘liqdir.

                         Grafit rangi, kichik kattaligi va ko‘lga yog‘langanidek unnashiga karab oson

                  bilinadi. U o‘ziga o‘xshash molibdenit (MoS 2) dan ancha to‘q temirdek kora rangi,

                  kuchsizroq yaltirashi, kichik solishtirma og‘irligi (bromoform yuziga chiqadi) va

                  yaxshi elektr o‘tkazishi (molibdenit elektrni yomon o‘tkazadi) bilan farq qiladi. Agar

                  rux tayoqchani SuSO 4 tomchisi orasidan o‘tkazib grafitga tekkazilsa, grafitning usti

                  darrov  yupqa  mis  bilan  qoplanadi.  Dahandam  alangasida  erimaydi.  Kislorod

                  okimida qizdirilsa, olmosga qaraganda qiyinroq yonadi. Faqat volt yoki alangasida
   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64   65