Page 287 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH

Thấy trăng mà thẹn những lời non sông.”

Ðêm khuya, thân gái dặm trường, không-gian bao-la, tầng
trời cao ngất, trời quang mây tạnh, suơng phủ mịt-mù,
đường dài xa khơi thăm-thẳm, bằng ấy hình ảnh bao trùm cả
thời-gian và không-gian, chẳng nói trăng mà vẫn thấy trăng.
Hư-tả mà súc-tích. Ðến khi nhìn lên trời cao, thấy trăng
không phải để ngắm trăng như trước kia khi còn ở nhà trong
cảnh mộng mơ, nhưng là thẹn lòng tủi phận vì con trăng tinh-
quái kia cứ theo chân nàng, soi-mói tâm-tư, khơi kều chuyện
cũ, nhắc lại lời nguyền chưa ráo mà nay đã bội thề:

“Ðã nguyền hai chữ đồng tâm,

Trăm năm thề chẳng ôm cầm thuyền ai.”

• Trên lầu Ngưng-Bích, cảnh chiều hôm ngồi bãi
biển càng khơi thêm đau nỗi ly-hương, ngâm mấy vần thơ
hồi-cảm, vừa buông rèm toan quay vào phòng, Kiều chợt
nghe cách tường bên kia có tiếng người mau-mắn hoạ vần,
trông ra thì đã thấy Sở-Khanh đang đứng nhìn mình, khi ấy:

“Bóng nga thấp-thoáng dưới mành,

Trông nàng, chàng cũng ra tình đeo-đai.”

Trời chập-choạng tối, trăng mới vừa lên, bóng trăng chiếu
chếch lên chân mành trên lầu cao, dưới mành ánh sáng lọt
vào phòng hắt lên in rõ mặt Kiều. Nàng thấy chàng cũng ra
bộ quyến-luyến. Chính cái thời-điểm thuận-lợi này mới là
then chốt giúp cho hai bên nhận ra nhau mà người láng-giềng
thì lên tiếng làm quen rằng “thuyền-quyên ví biết anh-hùng,
ra tay tháo cũi sổ lồng như chơi”, còn kẻ “chim lồng cá chậu”
thì suy xét về “mấy lời sắt đinh, tai còn đồng-vọng” để rồi
xiêu lòng “đánh liều nhắn một hai lời, nhờ tay tế-độ vớt

286