Page 288 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH

người trầm-luân”. “Bóng nga thấp-thống dưới mành”, vỏn-
vẹn bằng ấy chữ, chỉ có thế thôi! Thiếu chữ “dưới mành” thì
không thể xác-định được đó là trời xẩm tối, trăng mới vừa
lên. Nhận xét tinh-tế đến thế là cùng!

• Thế rồi đến cuối tháng, vào một đêm kia, khi:

“Chim hôm thoi-thóp về rừng,

Ðoá trà-mi đã ngậm trăng nửa vành.

Tường đông lay động bóng cành,

Ðẩy song đã thấy Sở-Khanh lén vào.”

Trăng nửa vành là trăng hạ huyền. Vành trăng rọi chiếu trên
đoá trà-mi, đổ bóng cây xuống mặt đường, khi ấy, nghe tiếng
cành cây xào-xạc, thấy bóng cây lay động bên tường phía
đông, trông ra đã thấy Sở-Khanh đẩy cửa sổ lẻn vào. Không
những đoán biết được thời-gian vào cuối tháng, lại còn qua
bóng cây lay động, người ta biết thêm được anh chàng họ Sở
này đã chuyền cành cây, trèo tường mà leo lên lầu để đẩy
cửa sổ lén vào phòng Kiều. Anh chàng đê-tiện hành-động
vụng trộm như vậy, ý hẳn muốn tỏ là tay can-đảm mưu lược,
sẵn-sàng “tháo củi sổ lồng” như đã đoan hứa trước
đây. “Trăng nửa vành” và “lay động bóng cành”, tất cả chỉ
ngần ấy nhận xét thôi đã nói hết được cảnh sắc và con người.

• Theo Sở Khanh đi trốn, khi sắp bị mắc lừa thì:

“Ðêm thu khắc lậu canh tàn,

Gió cây trút lá trăng ngàn ngậm gương,

Lối mòn cỏ nhạt màu sương,

287