Page 291 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH

Trăng đã gác núi phía tây. Ðêm sắp tàn, trời sắp sáng. Tại
sao lại “mảnh trăng” mà không vầng trăng, con trăng, tấm
trăng?

Thứ nhất là trăng đã lặn, trăng đang khuất dần
sau rặng núi, trăng không còn trọn vẹn. Núi rừng đã ngậm
vành trăng, nay chỉ còn lộ ra một mảnh.

Thứ hai là vì mảnh trăng gợi lên cái ý-tưởng
mong-manh giòn mỏng, mong-manh như đời nàng “chân
trời mặt bể lênh-đênh”, “đành thân cát dập sóng vùi”; giòn
mỏng vì “Duyên đâu ai dứt tơ đào? Nợ đâu ai nỡ dắt vào tận
tay?” Ðời nàng còn gì trọn vẹn nữa đâu, cho nên:

“Một mình cay đắng trăm đường,

Thôi thì nát ngọc tan vàng thì thôi.”

Thứ ba, mảnh trăng kia càng lẹm dần sau rặng núi,
thì càng bồn-chồn sốt ruột vì trời gần sáng, càng thúc giục
phải sớm quyết-định, không thể trù-trừ. Thời-gian đã cấp-
bách. Chính vì đó, nàng phải lập tức vào ngồi viết thư tuyệt-
mệnh:

“Thôi thì một thác cho rồi,

Tấm lòng phó mặc trên trời dưới sông”

Chính cái “mảnh trăng” kia cho biết cần phải dứt điểm thời-
gian, nên sau khi để lại bức thư tuyệt-mệnh, Kiều khơng cịn
do-dự nữa, mà đã

“Trông vời con nước mênh-mang,

Ðem mình gieo xuống giữa giòng tràng-giang.”

290