Page 314 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH

Bằng cách nói xa xôi gián-tiếp, không tả mà như đã tả. Thay
vì nói thẳng vào chính-điểm, lại dẫn từ ý phụ để đi vào, mượn
“khách” mà giới-thiệu “chủ”. Thay vì nói rõ ra thì lại bỏ lửng
để người nghe tự suy đoán. Cũng như khi vạch mặt chỉ tên
mà trách-cứ lại không đau-đớn bằng chửi xéo, nói cạnh
bâng-quơ. Trực-ngơn nhiều khi không gây xúc-động bằng
ám-chỉ. Lối tả gián-tiếp ấy là hư-tả.

3.1- Theo Mã giám-sinh về đến nhà trọ rồi:

“Ðêm thu một khắc, một chầy,

Bâng-khuâng như tỉnh như say một mình”

Tả Kiều đang mơ-màng vào giấc ngủ, tác-giả dừng lại kể về
lai-lịch và con người chàng rể Mã giám-sinh. Ðây là lời của
tác-giả kể chuyện chứ không phải ý Kiều đang suy nghĩ như
thế. Tác-giả muốn giới-thiệu cho người đọc biết trước tư-
cách của họ Mã để lát nữa đây khi thấy rõ hành-động cụ-thể
của hắn mà không ngỡ-ngàng, hoặc sẽ càng nhận rõ hơn
chân-tướng của hắn. Cái hành-động của hắn sau này chỉ là
chứng-minh cho tiền-đề mà tác-giả bắt đầu rào trước ở đây.
Thật vậy:

“Chẳng ngờ gã Mã giám-sinh,

Vẫn là một đứa phong-tình đã quen.

Quá chơi lại gặp hồi đen,

Quen mùi lại kiếm ăn miền nguyệt hoa.

Lầu xanh có mụ Tú bà,

Làng chơi đã trở về già hết duyên.

313