Page 317 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH

huênh-hoang khoác-lác như vậy mà không nhận ra. Lối hư-
tả này càng làm cho người đọc sửng-sốt bao nhiêu thì càng
lột hết được chân-tướng của tên Sở-Khanh bấy nhiêu, cái tên
đã biến thành một phẩm-định-từ nơi cửa miệng dân-gian để
ám-chỉ những kẻ tiểu-nhân với tất cả mọi xấu-xa đê-hèn nói
ra không hết, nhưng cứ hình dung ra Sở-Khanh tất sẽ rõ.

3.3- Khi Hồ Tôn-Hiến ép gả nàng cho viên
quan địa-phương, không hề thấy Nguyễn-Du đả động đến
người này, chỉ biết rằng:

“Lệnh quan ai dám, cãi lời, (câu 2597)

Ép tình mới gán cho người thổ-quan.”

Suốt bốn chục câu thơ, kể từ đó mãi đến câu 2637,
mới thấy Nguyễn Du nhắc đến thổ-quan lần thứ hai và là lần
cuối cùng:

“Thổ-quan theo vớt vội-vàng, (câu 2637)

Thì đã đắm ngọc chìm hương mất rồi!”

Từ lúc bị “kiệu hoa áp thẳng xuống thuyền, lá màn rủ thấp,
ngọn đèn khêu cao”, Kiều hết nghĩ buồn cho thân phận, toan
dứt cuộc đời, rồi thức suốt đêm, cho tới gần sáng, khi “mảnh
trăng đã gác non đồi, một mình luống những đứng ngồi chưa
xong”, nàng lại ra ngồi mui thuyền, nghe “triều đâu nổi tiếng
đùng đùng, hỏi ra mới biết rằng sông Tiền-Ðường”, vậy mà
thổ-quan không biết hay không thắc-mắc để ý xem chừng.
Cả khi Kiều chong đèn viết thư tuyệt-mệnh, y cũng không
hay hoặc không cần biết đến. Mãi tới khi nàng “đem mình
gieo xuống giữa dòng trường-giang”, bấy giờ mới thấy “thổ-
quan theo vớt vội-vàng”.

316