Page 315 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH

Tình cờ chẳng hẹn mà nên,

Mạt cưa mướp đắng, đôi bên một phường.

Chung lưng mở một ngôi hàng,

Quanh năm buôn phấn bán hương đã lề.

Rảo tìm khắp chợ thì quê,

Giả danh hầu-hạ, dạy nghề ăn chơi.”

Chỉ cần biết đó là một “đứa”, lại là “một đứa phong
tình”, hơn nữa là “một đứa phong tình đã quen”, thế cũng
đủ đánh giá tư-cách. Và cái tư-cách này đã gián-tiếp tả được
nỗi căm-phẫn xót-xa của Kiều khi nàng bị thất thân với hắn.
Biết thêm được những việc như “quen mùi lại kiếm ăn miền
nguyệt hoa”, như “mở một ngôi hàng, quanh năm buôn phấn
bán hương đã lề”, như “dạy nghề ăn chơi” và như những suy
tính trong bụng về “miếng ngon kề đến tận nơi”, cùng bao
nhiêu những lý-luận khác hắn thầm nghĩ để đi đến hành-
động thoả-mãn dục-tính. Càng biết thêm được bao nhiêu,
người ta mới càng thấm-thía nỗi đau khổ nhục-nhã ê-chề của
nàng Kiều khi phải hiến thân cho tên bợm già này:

“Tiếc thay một đoá trà-mi,

Con ong đã tỏ đường đi lối về.

Một cơn mưa gió nặng-nề,

Thương gì đến ngọc, tiếc gì đến hương”

Tả việc nàng thất thân quả không phải dễ. Khó-khăn vì tả
sao cho được thanh-nhã. Tả chân thì sống sượng. Chỉ có cách

314