Page 370 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH
P. 370
* Chúng tôi trộm nghĩ:
# Bảo rằng nàng “chuẩn-bị tinh-thần và
thể-chất để thất-tiết” diễn ý như vậy e có phần võ-đoán vì đã
lẫn-lộn thất tiết với thất trinh. Bởi lẽ:
Kiều lấy Mã giám-sinh với tư-cách là làm vợ, chứ
không phải làm gái lầu xanh tuy rằng có sự trao đổi mua bán
đánh đổi hôn-nhân lấy bạc tiền. Ðã chấp-nhận làm vợ lẽ, thì
thất thân là lẽ đương-nhiên, Kiều đã biết việc phải đến nó sẽ
đến có gì mà chuẩn-bị để thất tiết!
Vả trong cuộc tranh-biện với Kim-Trọng khi tái-
hợp, Kiều đã phân-biệt thất trinh với thất tiết. Kiều thất thân
là thất trinh chứ không phải thất tiết. Theo cái nhìn duy-vật
thì Trinh đáng quý nhưng nhìn theo khía cạnh duy tâm thì
Tiết còn quý hơn trinh. “Chữ Trinh đáng giá ngàn vàng”,
đúng vậy, cho nên đến nước này, so sánh tên Mã giám-sinh
phàm-hèn thô-tục với Kim-Trọng, người tình lý-tưởng cao-
thượng, một đằng đáng khinh-bỉ coi thường và một đằng vốn
kính yêu quý trọng, thì dĩ-nhiên Kiều phải tiếc đã không
chiều lòng người mình từng kính yêu trước đây, là người
xứng đáng để được hiến tặng hơn là kẻ tục-tử phàm phu. Ðó
là bản-năng, khi mà con người đã thấy mình là đồ phế bỏ.
Chứ khi chưa xảy ra nông-nỗi này, Kiều vẫn giữ-gìn đoan-
chính cho dù Kiều có lãng-mạn sôi nổi theo cái nhìn của lễ-
giáo khuôn thước ràng buộc. Vì phân-biệt như vậy, cho nên
giữ trinh là chấp kinh, nhưng khi sa cơ chẳng may thất trinh
vì phải tòng quyền, thì nghĩ rằng không phải vì thất trinh mà
đã coi mình như thất tiết.
# Cũng như bảo rằng nàng nhu-nhược vì
toan-tính mà chẳng dám quyên sinh là do ông Lê Văn-Hoè
đã hiểu sai “nước đến chân là khi nàng sẽ bị thất thân”. Thật
vậy, như đã nói, thất thân là việc đương-nhiên đối với Kiều,
vì Kiều đã chấp-nhận điều này khi bán mình làm lẽ rồi. Ðó
369