Page 390 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH

trọng nhân-vị, nhân-quyền, cho những khát-vọng tự-nhiên
của con người: tự-do luyến-ái trong chiều hướng cao thượng
của thiện-căn dẫn đến cần phải có một quan-niệm vững-vàng
về tình yêu và hôn-nhân; tự-do đòi hỏi công-lý, và công-bằng
xã-hội.

Ðoạn Trường Tân Thanh gióng lên một tiếng chuông
mới, tiếng nấc nhẹn-ngào của người con gái bất hạnh, tiếng
kêu khát vọng giành lại nhân-phẩm nhân-quyền nói chung
và nữ-quyền nói riêng, khát vọng nói lên nét đặc-thù của
văn-hoá Việt.

Ở đây xin mở dấu ngoặc, đăc-thù vì nó vượt xa văn-
hoá Tây phương và Trung-Quốc. Ở Tây-phương, sự tranh-
đấu cho nữ-quyền kéo dài hằng bao thế-kỷ, như tại Canada
chẳng hạn, mãi tới năm 1982 nữ-quyền mới thực sự được
bảo-vệ bởi Hiến-Chương Dân-Quyền và Tự-Do (The
Canadian Charter of Rights and Freedoms; xem thêm Social
Change and Education in Canada second edition by Ratna
Ghosh / Douglas Raỵ, ISBN 0-7747-3149-4). Ở Trung-Quốc
quan-niệm chồng chúa vợ tôi, địa-vị của phụ-nữ bị hạ thấp
thể-hiện ngay trong thành-ngữ “phu thê” tức “chồng vợ”,
trong khi Việt-tộc từ ngàn xưa đã quan-niệm ngược lại là “vợ
chồng” và người phụ-nữ đi lấy chồng vẫn giữ tên họ của
mình trong khi ở Tây-Phương, người phụ-nữ xóa hẳn tên họ
của mình trên giấy tờ pháp-lý để mang tên họ của chồng
mình (xin xem thêm chương 8: Tiếng Việt với triết-lý Âm
Dương và Ðạo Sống Thái-Hoà trong Tiếng Việt Tuyệt-Vời
ấn-bản II cùng tác-giả, Toronto 2000)

c) Về phương diện văn-chương, nghệ-thuật cũng
như kỹ-thuật xây-dựng, như đã phân-tích trên đây, bút-
thuật của Nguyễn-Du tài tình sắc-sảo, điều này không thể
phủ-nhận. Viên kim-cương kia, tuy phơi bày ở góc độ này
song ánh sáng chiếu vào chỉ cần khẽ dao-dộng, mắt ngắm-
nghía chỉ cần nhìn hơi nhích đi, là đã thấy mầu khác long-
389