Page 69 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH

b) Nó låi càng bóng-bäy nh© lÓi nhân-cách-hoá thiên-nhiên.
Th¡m ljn hoa phäi ghen, xanh ljn liÍu phäi h©n, mây Çành chÎu
thua, tuy‰t Çành nhÜ®ng b¶, thì quä là ÇËp quá! Cäm thÃy ÇËp quá
không phäi chÌ vì nghï ljn hoa, ljn liÍu, tܪng ljn tuy‰t, ljn
mây, mà vì kinh-ngåc trܧc s¿ ghen h©n tÙc giÆn, s¿ ÇÀu hàng thua
kém cûa vÆt vô tri. Cänh vÓn vô-tri, låi vÓn ÇËp nhÃt trong tåo-vÆt,
vÆy mà cÛng phäi cæm tÙc, cäm phøc, tܪng ch» dùng ª Çây månh
quá.

c) VØa nhân-cách-hoá vØa có thÆm-xÜng, tØ-ng» vØa chuÄn-
xác vØa hàm-súc. N‰u Çem so hai ch» “thua, nhÜ©ng” v§i hai ch»
“h©n, ghen”, m§i låi càng thÃy lÓi ch†n ch» cûa NguyÍn-Du thÆt
công-phu thÆn-tr†ng. Vân làm sao b¢ng ÇÜ®c KiŠu? Tuy cä hai
nàng ÇŠu hoàn-toàn, song vÈ ÇËp cûa Vân kém l¶ng-lÅy s¡c-säo
hÖn KiŠu. Vân hoàn-toàn, nhÜng không phäi là rÃt m¿c siêu-quÀn
quán-th‰. Bªi vÆy mây chÌ thua, tuy‰t chÌ nhÜ©ng chÙ không ghen
ghét cæm h©n nhÜ ÇÓi v§i nhan-s¡c tuyŒt-ÇÌnh l¶ng-lÅy cûa KiŠu.
Bút-pháp thành ra vØa bóng-bäy mà vØa sâu s¡c.

c) N‰u tÆn-døng lÓi tÌ-lŒ, thì NguyÍn-Du cÛng Üa thích
phép ÇÓi-ngÅu trong lúc ch†n ti‰ng Ç¥t câu.

* Mai cÓt cách phäi ÇÓi v§i tuy‰t tinh-thÀn. M¶t câu 6
ti‰ng chia hai v‰ ÇÓi: ÇÓi thanh (b t t v§i t b b), ÇÓi š, ÇÓi l©i (mai
v§i tuy‰t, cÓt-cách v§i tinh-thÀn). M¶t Ç¢ng vÈ dáng cø-th‹, m¶t
Ç¢ng tinh-thÀn trØu-tÜ®ng. Trên là vÈ ÇËp th‹-chÃt, dܧi là vÈ ÇËp
tâm hÒn.

* RÒi låi “Mây thua nܧc tóc, tuy‰t nhÜ©ng màu da”.
CÛng vÅn cái lÓi ÇÓi ch†i nhÜ trên, màu da làm nŠn, màu tóc n°i
bÆt, mây thua thì tuy‰t nhÜ©ng, mây óng thì tuy‰t mÎn. Hai v‰ ti‹u-
ÇÓi h®p låi trong câu thÖ Çã vë ra cái cân-ÇÓi nhÎp-nhàng cûa thân
hình diŒn-måo.

68