Page 119 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

* Ngôn-ngữ ấy phong-phú do óc nhận-xét tinh-
tường.

# Bởi vậy nhận-xét về màu sắc người ta phân-biệt
mỗi màu đen mỗi khác, nên phải dùng những tiếng khác
nhau mà chỉ-định: áo thâm, chó mực, ngựa ô, mèo mun,
dầu hắc, gà ác, trâu đen, tất cả đều chỉ tả chung một màu
đen mà riêng cho mỗi trường-hợp.

# Tuy cùng là loài ăn cỏ nhai lại, song nếu bò non
thì gọi là bê, trâu non gọi là nghé.

# Cũng là lấy thức ăn vào bát, nhưng phải nói múc
canh, múc cháo, xới cơm. Khi thổi cơm, muốn cho cơm khỏi
"trên sống dưới khê, tứ bề nhão nhoét" thì phải ghế cơm ,
cơm chín rồi thì xới cơm ra, đắp thêm vào thì đơm cơm cho
đầy bát, hay đơm đĩa rau sao cho không có ngọn.

* Nếu ngôn-ngữ đã biểu-thị một nhận-xét tinh-tế thế
nào thì khi bày tỏ một ý-nghĩ cũng phải làm sao diễn-tả cho
rõ-ràng thế ấy. Cũng là phủ-định, song khi thì "không, khôn"
lúc thì "chẳng, chả".

# "KHÔNG", mang tính-chất phủ-định khách-quan,
nặng về bản-chất của một sự-kiện, hay của một khách-thể.

Không mua rượu, không phải là vì không có tiền nên mới
không mua, Nguyễn-Khuyến có thơ rằng:

“Rượu ngon không có bạn hiền,
Không mua, không phải, không tiền, không mua”

118