Page 165 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

dựng và phát-triển văn-minh văn-hoá Việt-Nam, những tiếng
Hán-Việt có công-dụng rất lớn và từ đó làm phong-phú thêm
cho văn-chương Việt-Nam.

* Có một điều cần ghi nhận là với tinh-thần dân-tộc
và khai-phóng chúng ta đã và cần phải lựa chọn, xét xem
phải du-nhập những gì.

Với tinh-thần khai-phóng, chúng ta tiếp-thu. Với tinh-thần
dân-tộc, chúng ta bảo-tồn sắc-thái, vẻ đẹp riêng của mình
trong một thái-độ hài-hòa hợp-lý, khả-dĩ vẫn giữ-gìn được sự
trong sáng của tiếng Việt. Thái-độ cực-đoan cách này, cách
khác đều bị gạn lọc bởi quảng-đại quần-chúng cũng như ca-
dao tục-ngữ được trau-chuốt hoàn-chỉnh bởi tập-thể nhân-
dân. Ta không nói "hàm-khấp" nhưng nói "khóc nghẹn-
ngào". Không nói "phản-diện" nhưng nói "mặt trái". Không
nói "phản-hồi" nhưng nói "trở về". Những tiếng nghẹn-ngào,
mặt trái, trở về, vừa thuần-túy Việt-Nam, vừa giản-dị dễ
hiểu, vừa diễn-tả cụ-thể, xác-thực, gợi-hình, linh-động hơn.
Cho nên dầu ai có sử-dụng Hán-tự, những tiếng như loại này
sớm muộn chẳng biến thành từ-ngữ Hán-Việt phổ-thông.

“Vân-Tiên từ tạ phản-hồi,
Nguyệt-Nga than khóc: tình ôi là tình!”

Những tiếng "từ-tạ, phản-hồi" làm lời thơ đã ngớ-ngẩn càng
thêm kỳ-quặc ngớ-ngẩn. Những lỗi này không phải là ít
trong tác-phẩm, làm giảm hẳn rất nhiều giá-trị văn-chương
của "Lục-Vân-Tiên" và cũng vì thế mà tác-phẩm không thể
trở nên phổ-thông trong toàn-thể quần-chúng so với "Truyện
Kiều" của Nguyễn-Du.

164