Page 205 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

văn đượm vẻ óng-chuốt của ngôn-ngữ bác-học. Tiếng Việt
hài-hòa giữa vẻ đẹp bình-dân thôn-dã với vẻ đẹp cổ-kính thị-
thành. Trong lớp áo vải thô màu đất màu bùn người ta vẫn
thấy những tình-tự thắm-thiết, những cảm-nghĩ sâu-xa,
những mơ-tưởng dạt-dào rất chân-thực mà cũng rất thiết-
tha.

1- Bóng-bảy qua ngôn-ngữ ám chỉ

Cho nên trong ngôn-ngữ Việt, bằng những lời lẽ ngọt-ngào
duyên-dáng, kín-đáo tế-nhị, bao nhiêu hình-ảnh rất tầm-
thường, rất quen thuộc được tô đậm lên thành những cái
bóng mờ mờ ảo ảo vang-dội tiếng nói của tâm- tư:

“Sấm bên Đông, động bên Tây,

Tuy rằng nói đấy, nhưng đây động lòng.”

Lời nói ở đấy mà ý-nghĩa ở đây, ngôn-ngữ Việt tận-dụng
"chữ nghĩa" và phối-hợp các thể phú, hứng, tỉ để ám-chỉ.
Văn-chương ám-chỉ bàng-bạc trong tục-ngữ ca-dao, huyền-
thoại, truyền-thuyết, đã trở thành một kiểu nói thông-
thường mà bất cứ một người dân quê nào cũng có thể buột
miệng ứng-khẩu những lời lẽ ý-tứ xa-xôi. Có cái bóng-bảy
xỏ-xiên cay độc. Có cái bóng-bảy tình-tứ dễ thương.

a) bóng-bảy xỏ-xiên cay độc:

* Cụ Tam-Nguyên Yên-Ðổ mượn hình nộm ông
Nghè Tháng Tám vẫn thường bầy bên mâm cỗ của trẻ em
ngày Tết Trung-Thu, để bóng gió chê-bai các ông nghè
mang danh Tiến-Sĩ nhưng vô-tài bất-xứng:

204