Page 206 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

“Cũng cờ, cũng biển, cũng cân đai,
Cũng gọi ông Nghè có kém ai!
Mảnh giấy làm nên khoa giáp-bảng,
Nét son điểm rõ mặt văn-khôi.
Tấm thân xiêm áo sao mà nhẹ!
Cái giá khoa-danh ấy mới hời!

Ghế tréo lọng xanh ngồi bảnh choẹ,
Nghĩ rằng đồ thật hóa đồ chơi.”

Từ trên xuống dưới, ý bóng gió dần-dần hiện rõ: với hai câu
đầu vẫn còn là hình nộm; sang đến bốn câu thực luận, với
giáp-bảng, văn-khôi, tấm thân xiêm áo và cái giá khoa-danh
thì rõ là đã bóng-bảy ám-chỉ ông Tiến-Sĩ đến hai câu kết thì
mới huỵch-toẹt nói ra câu giải-đáp: ông Tiến-Sĩ chỉ là ông
Tiến-Sĩ với mảnh bằng tờ giấy vua ban mà thôi.

Trong bài thơ khác "mừng một ông nghè", nhà nho Nguyễn-
Khuyến cũng bóng-bảy mỉa-mai cái thói bất-tài háo-danh
"chưa đỗ ông nghè đã đe hàng tổng”:
“Anh mừng cho chú đỗ ông Nghè,
Chẳng đỗ thời trời cũng chẳng nghe.
Ân-tứ dám đâu coi rẻ-rúng!
Vinh-quy ắt hẳn rước tùng xoè.
Rượu ngon ả nọ khôn đường tránh,
Hoãn đẹp nàng này khó nhẽ che.
Hiển-quý đến nay đà mới rõ,
Rõ từ! những lúc tổng chưa đe.”

205