Page 214 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

được phẩm-cách thanh-cao không bị ngoại-cảnh chi-phối,
trái lại còn chế-ngự, hoán-cải được hoàn-cảnh, nêu cao
gương sáng đức tốt của mình ra xung-quanh. Ðấy chính là
"phú quý bất năng dâm, bần-tiện bất năng di, uy-vũ bất
năng khuất". Ðấy chính là "gần mực" mà chẳng đen, trái lại
vẫn "minh minh-đức, tân dân, chỉ ư chí-thiện".

Tiếng Việt thuần-túy trong bài ca-dao trên đây lại càng nổi
bật vẻ đẹp tuyệt-vời nếu đem so-sánh với bài thơ cổ-kính
của Lê-Thánh-Tôn cũng vịnh hoa sen, song bằng lối văn thật
cầu-kỳ kiểu-cách vì chịu ảnh-hưởng Hán-văn quá sâu đậm,
không thể toát ra được cái ý nhu-hòa và vẻ thanh-thoát
bóng-bảy duyên-dáng nhẹ- nhàng:
“Chẳng bợn chi trần mảy-mảy hơi,
Luận bề thanh-quý tốt xa vời.
Nõn-nà sắc nước nhờ duyên nước,
Ngào-ngạt hương trời nức dặm trời.

Gấm Chức dong tơ khuây mắc cửi,
Gương Hằng ngắm bóng ngại tram cài.
Dao-trì lần thấy triều đi rước,
Hớn-hở Thai minh vận thái-giai.” (a*)
………………………………………………………………………………...

(a*) Cước-chú: Vương-Vũ-Xứng, đời Tống, khi còn
nhỏ làm bài thơ vịnh hoa sen trắng:

“Tạc dạ tam canh hậu,
Hằng-Nga truy ngọc-trâm.
Phùng di bất cảm thụ,

213