Page 368 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

đôi thế giới”, được trả lời như sau: “…. Cứ giả sử chất lượng
của ta bằng các nước, vậy giá trong nước phải cao thế nào
các doanh nghiệp mới nhập khẩu, dù phải chịu thuế. Hay
nếu giá đường trong nước bằng hoặc thấp hơn giá thế giới,
thì chất lượng phải thế nào các doanh nghiệp mới nhập khẩu
với thuế suất cao như thế chứ?...”
tuoitre.vn/tin/kinh-te/20150309/chat-luong-thap-nhung-gia-duong-vn-dat-
gap-doi-the-gioi/717977.html
“Chất lượng” là phẩm chất tốt hay xấu (quality) và số lượng
đếm được nhiều hay ít (quantity). Khi nói về phẩm chất tốt,
xấu, không thể bao gồm cả hai được. Thay vì nói: “Cần nâng
cao chất lượng trong công tác sản xuất”, nên nói: “Cần làm
sao để cho ra các sản phẩm tốt”.

* Cảm-giác. Cảm giác là phản-ứng thuộc về giác
quan (sensation), cảm tưởng, cảm nghĩ thuộc về tinh thần
(impression). Nói rằng “tôi cảm giác bài nhạc rất mủi lòng” là
lẫn lộn với cảm tưởng hay cảm nghĩ. Đúng ra có thể nói: Tôi
nghĩ là / Tôi có cảm tưởng bài nhạc dễ gây xúc-động.

* Khả-năng là có thể làm được việc gì. Tiếng Anh
định-nghĩa là “ability possession of the qualities (especially
mental qualities) required to do something or get something

done”. Từ-Điển Hán-Việt giải thích là “Có tài sức làm được,
biểu thị khả dĩ thực hiện. Sách Lễ Ký viết: Dưỡng khả năng
dã, kính vi nan 養可能也, 敬為難 = Nuôi dưỡng cha mẹ có
thể làm được, nhưng tôn kính cha mẹ mới là khó làm. Ví dụ:
có thể nói “Bệnh-nhân có khả năng mắc bệnh mất trí nhớ”,
(tuy nhiên để giản dị hơn, nên nói “Bệnh-nhân có thể sẽ mắc
bệnh mất trí nhớ”). Thực là sai lầm và kỳ-cục khi nói “trời
hôm nay có khả năng mưa” thay vì phải nói “trời hôm nay có
thể mưa”.

367