Page 64 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

(Hàn Mặc Tử)

"Sóng-soài" đi kèm theo với "lả-lơi" khiến câu thơ có sức gợi
hình gợi cảm và thực quyến-rũ vô cùng.

"Những luồng run-rẩy rung-rinh lá"

Những biểu-từ "run-rẩy, rung-rinh" hết sức gợi hình do cách
sử-dụng phụ-âm và mẫu-âm. Phụ âm R bắt phải cong và
rung đầu lưỡi cho ta hình-dung ngay ra dao-động của lá cây,
hình như cũng đang chia sẻ cái giá rét mà run lẩy-bẩy. Âm
"un, ây" trong động-từ "run-rẩy" được thêm dấu trắc-thanh
(dấu hỏi) có giọng đọc mạnh và khắc-khổ hơn cho ta nhìn
thấy lá cây chợt rung-động mạnh khi luồng gió ùa tới len-lỏi
qua cành cây kẽ lá. Rồi từ âm "ung" sang âm "inh", môi
đang chúm lại, chợt khẽ mở dài sang hai bên mép, phát âm
nhịp-nhàng như cử động nhịp-nhàng của nhánh lá nhẹ-
nhàng dập-dềnh lên xuống. Khi bắt gặp luồng gió lạnh ào
tới, lá cây như bị xô đẩy, bỗng rung-chuyển mạnh, run-rẩy
co-ro vì rét buốt, rồi lắng theo luồng gió tàn-lụi đã đi qua,
rung-động cũng dịu đi, chỉ còn là rung-rinh nhịp-nhàng dao-
động, là dư-hưởng còn lại của run-rẩy ban đầu. Run-rẩy là
khởi-điểm, rung-rinh là dư-ba của dao-động. Liền một hơi
bốn từ, đầu lưỡi cuộn rung liên-tiếp, thanh phát ra nghe rộn-
rã và như thấy được cái lập-cập lẩy-bẩy vì rét cóng. Gợi
thanh mà lại tượng-hình. Nhất là bốn từ này đặt liền sau
tiếng "những luồng" làm như để bổ-túc cho danh-từ "những
luồng" chứ không phải cho "lá". Chính ra là những luồng gió
lạnh đến làm lá cây run-rẩy rung-rinh. Nhưng ta có cảm-
tưởng như những luồng gió run-rẩy, cái run-rẩy không phải
do một luồng mà là những luồng gió. Cũng không phải do
cơn gió, nhưng do luồng gió. Âm "ơn" đọc suông-sẻ nhẹ-

63