Page 67 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

Câu ca-dao sau đây:
“Con đã bảo mẹ rằng đừng,
Mẹ hấm, mẹ hứ, mẹ bưng ngay vào.”

Rõ ràng biểu-từ “hấm, hứ” là những ký âm của tiếng nói tự-
nhiên.

Cũng vậy, "ngấm-nguýt, ngúng-nguẩy, nguây-nguẩy". Cả ba
đều là những tiếng tượng-hình, song mỗi tiếng tả mỗi cử-chỉ
riêng-biệt, mỗi thái-độ khác nhau vẽ ra ba hình-ảnh với
những cảm-nghĩ khác nhau.

"Ngấm-nguýt" tả thái-độ dè-bĩu, không ưa, chẳng ưng,
muốn chê-bai nhưng không nói ra lời, ra lườm vào nguýt, bĩu
môi, chỉ trỏ, chép miệng thở dài.

Còn "ngúng-nguẩy" cho ta hình-dung cái dáng đi đỏng-đảnh,
le-te, hai tay ve-vẩy, cái đầu lúc-lắc, nhưng nét mặt tươi rói;
ra vẻ không bằng lòng vừa ý, chẳng ưng-thuận tán-đồng
song kỳ thực trong bụng nếu không như mở cờ thì mười
phần cũng kể như xong tám chín; cái thái-độ làm cao mà lại
không kiêu-kỳ nhưng làm ra duyên-dáng dễ thương; cũng
như ngoài miệng nói "em chả, em chả!" lắc đầu đây-đẩy,
nhưng cái giọng làm nũng làm eo lại tố-cáo rằng "em chịu,
em ưng".
“Cô gái nhà ai tuổi chín lăm,
Đôi má hom-hem lại lẹm cằm,
Bố mẹ gả chồng còn ngúng-nguyẩy,
Rằng: con thơ-ấu chửa đầy trăng.”
(Ca-Dao)

66