Page 87 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

# "Người ta" tuy chỉ nhân-vật thứ ba, mà đôi khi
cũng còn nói về mình - ngôi thứ nhất - là tiếng để tự-xưng,
nó khác với "tôi" có vẻ khách-quan hờ-hững, không giống
với "tớ" có vẻ thân-mật xuồng-xã, hay như "mình" có vẻ
thân-thiết trang-nghiêm; nhưng ra cái giọng nửa không xa
cách, nửa không khiêm-nhường. Nhắc tới chuyện tình-cảm
thân-thiết giữa đôi bạn già miệt vườn: dì Năm và bác Chín
Ðờn Cò trong "Gia-đình Bác Tám" đã đưa-đẩy như thế này:

- Bữa nào anh đọc cho... em chép lại bài thơ đó,
nghe anh Chín...

- Dữ hôn, lâu lắm rồi tui mới được nghe xưng tiếng
em ngọt lịm... Sao mà bữa nay lại thay đổi chiến-
thuật vậy?

- Ừa, tại trời sanh "người ta" như vậy rồi sao?...

Xưng mình là "người ta" như trên đây thì rõ ra cái giọng
thân-thương bắt người nghe hình-dung ra cái dáng hất hàm
vênh mặt tưởng như khiêu-khích nhưng kỳ-thực là âu-yếm
tràn đầy.

# Cũng tự xưng mình là người ta, song câu nói của
đứa trẻ sau này lại rõ ra giọng hờn giỗi:

"Không biết đâu! trả người ta đây, không ấy người ta
mách ba cho mà coi!"

# Không phải chỉ người mà còn chỉ mình, và khi chỉ-
danh như vậy, tùy theo giọng nói lời văn, hai tiếng "người
ta" mỗi trường-hợp lại mang mỗi ý.

86