Page 97 - Tiếng Việt Tuyệt Vời
P. 97
Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh
Người miền Nam thản-nhiên thấy rõ đó là lời thanh ý nhã
như vẫn thường quen nói đồ ăn, đồ-đạc hay bản đồ, theo
nghĩa Hán-Việt là bức tranh, như Tản-Ðà cũng đã có thơ
"Vịnh bức dư-đồ rách" mô-tả bản đồ Việt-Nam rách nát mà
ám-chỉ tình-hình non sông đất nước đương-thời. Thế nhưng
người miền Bắc có thể lại hóm-hỉnh hiểu theo ý tục với nghĩa
khác nên cả cười đối lại:
“Trai Hòn Lớn lớn hòn giữ Hòn Lớn (**)
---------------------------------------------------------------------------------
(**) Tác-giả ví-dụ và chú-thích: tên hai địa-danh, bãi
biển Ðồ-Sơn ở vịnh Bắc-Việt ven biển vùng Hải-Phòng, Kiến-
An. Hòn Lớn là một cù-lao duyên-hải Nha-Trang, Tuy-Hoà
giữa quận Ninh-Hoà và Vạn-Giả.
---------------------------------------------------------------------------------
Do cấu-trúc đơn-âm, do một lời hai ý, kiểu nói này là khả-
năng đặc-biệt, kỳ-diệu, độc-đáo của tiếng Việt, khả-năng ấy
khiến ta không thể phủ-nhận rằng tiếng Việt rất súc-tích.
III- NHỮNG TỪ-NGỮ HÁN-VIỆT HÀM-SÚC
Tiếng Việt giàu tứ còn là do sự đóng góp lớn-lao của kho từ-
ngữ Hán-Việt. Ta không thể phủ-nhận Hán-Văn rất hàm-súc
ý-nghĩa. Sử-Ký Trung-Hoa đã từng ghi bài thơ của Mạc-đĩnh-
Chi, sứ-thần Việt-Nam điếu Hoàng-Hậu Trung-Quốc, vì được
nhà vua đắc-ý ngợi-khen là một tuyệt-tác, một bài thơ ứng-
khẩu mau-lẹ đáp-ứng đề-tài "bốn chữ nhất" vua đề ra. Bài
thơ Hán-Văn ngắn gọn mà dồi-dào ý-tứ:
Thanh-thiên nhất đóa vân,
Hồng-lô nhất điểm tuyết,
96
