Page 154 - 206206ebbd60d49765e8b3fbf5adc1e6_1_tmp
P. 154
hổ. Đây là chính trị cho phép đế quốc Mỹ cướp nước và chính trị
bán nước cho những tên phản bội Việt gian lừa gạt hiện đang xâu xé
nhau ở Sàigòn (56) (Xem thêm nguyên văn số 8).
Với bài viết sau cùng này, quan niệm của Văn Tân về sử
học và chính trị đã hơi có phần đổi khác. Ông ta không những
chỉ thay đổi nhận định của mình về bản chất kết gắn với nhau
của lịch sử và chính trị, mà còn công bố rằng lịch sử phải phục
vụ một lãnh vực nào đó của chính trị và lối giải thích về lịch sử
mang tính chính trị đó của Nguyễn Phương đơn giản không
phải là điều mà ông ta có thể hỗ trợ được. Vấn đề liên quan
với bản phân tích của Nguyễn Phương, theo Văn Tân, chính
là lối giải thích các biến cố mang yếu tính tư bản và thiên về
Công Giáo, không nhất quán với “tinh thần nghiên cứu khoa
học thực sự” (57). Như thế, dù cứ khăng khăng về tầm quan
trọng của chính trị trong việc xác định nội dung của lịch sử,
Văn Tân quả thực bị thu hút vào ý niệm “một nền chính trị
thực” và “một nền lịch sử thực” giống như những kẻ đối luận
với mình. Dù họ khác nhau về ý thức hệ, cuối cùng rồi, đối
với cả Văn Tân và Nguyễn Phương, sự trình bày về lịch sử chỉ
là sắp xếp các biến cố và kiến thức về quá khứ lại thành một
trật tự vừa có ý nghĩa vừa đúng sự thật, trong khi lịch sử của
người khác thì chỉ gồm toàn những đòi hỏi và những giả định
về một quá khứ không có cơ sở trong thực tế.
Những ẩn dụ, sự thống nhất và quyền lực.
Theo những cuộc tranh luận bằng tiếng Việt về sự thống
nhất, thì những cuộc chiến tranh dưới thời Tây Sơn vào cuối
thế kỷ 18 là khởi điểm rất quan trọng cho việc phân tích của
cuộc chiến tranh Việt-Mỹ. Chính vì tình hình của cuối thế kỷ
18 và của thập niên 1960 được cho rằng giống nhau: Việt Nam
được thấy là bị “chia cắt”: một triều đại cách mạng và nổi loạn
đã tồn tại ở miền Bắc, còn miền Nam lại đang tìm kiếm sự bảo
vệ từ “phương Tây”. Như vậy, tất cả mọi bên đã tìm cách coi
thế kỷ 18 như là một ẩn dụ tiêu biểu cho tình trạng này trong
suốt cuộc chiến tranh Mỹ-Việt. Mỗi phe tìm cách làm thế nào
để gây ấn tượng rằng quan điểm chính trị của phe mình hỗ
trợ là đúng và chiến thắng của quan điểm đó là tất yếu. Giữa
sự chia rẽ Nam Bắc, hậu quả của việc thần thoại hóa về một
Lê Đình Cai - Ký sự Khúc Quanh Định Mệnh - 153