Page 15 - بررسی ارتباط میان نوع شخصیت فارسی‌آموزان و عربی زبان با سبک‌ها و راهبردهای یادگیری زبان

‫ﺑﺮرﺳﯽ ارﺗﺒﺎط ﻣﯿﺎن ﻧﻮع ﺷﺨﺼﯿﺖ ‪) ...‬اﻣﯿﺮرﺿﺎ وﮐﯿﻠﯽ ﻓﺮد و ﭘﺮﯾﺴﺎ ﺣﯿﺪري( ‪165‬‬

‫‪ 3.3‬راهﺑﺮدﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬

‫راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي زﺑﺎن‪ ،‬رﻓﺘﺎر ﯾﺎ ﮐﻨﺶﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ زﺑﺎنآﻣﻮزان ﺑـﺮاي ﯾـﺎدﮔﯿﺮي ﻣﻮﻓـﻖﺗـﺮ‪،‬‬
‫ﺧﻮدﻣﺘﮑﯽ و ﻟﺬت ﺑﺨﺶ ﺗﺮ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣـﯽ ﮔﯿﺮﻧـﺪ )آﮐﺴـﻔﻮرد‪ .(235 :1989 ،‬اﻫـﺮﻣﻦ و ﻫﻤﮑـﺎران‬
‫)‪ (315 :1993) (Ehrman‬ﺳــﺒﮏﻫــﺎ و راﻫﺒﺮدﻫــﺎي ﯾــﺎدﮔﯿﺮي را ﺑــﻪﻋﻨــﻮان ﻣﺘﻐﯿﺮﻫــﺎﯾﯽ‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺒ ًﺎ راﺑﻄﻪ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ دارﻧﺪ و ادﻋﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺳـﺒﮏﻫـﺎ ﺑـﻪ وﺳـﯿﻠﻪ‬
‫راهﺑﺮدﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي آﺷﮑﺎر ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ راﻫﺒﺮد ﺧﻮب داراي ﺳﻪ وﯾﮋﮔﯽ اﺳﺖ‪ (1 .‬راﻫﺒﺮد ﺑـﻪ‬
‫ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﺑﺎن دوم را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ (2 .‬ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺳـﺒﮏ ﻏﺎﻟـﺐ ﯾـﺎدﮔﯿﺮي‬
‫ﯾﮏ زﺑﺎنآﻣﻮز در ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺑﺎﺷـﺪ‪ (3 .‬زﺑـﺎنآﻣـﻮز ﺑﺘﻮاﻧـﺪ راﻫﺒـﺮد را ﺑـﻪﻃـﻮر ﻣـﺆﺛﺮ‬
‫ﺑﻪﮐﺎر ﺑﮕﯿﺮد و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺑﺘﻮاﻧـﺪ آن راﻫﺒـﺮد را ﺑـﺎ راﻫﺒﺮدﻫـﺎي دﯾﮕـﺮ ﭘﯿﻮﻧـﺪ دﻫـﺪ )اﻫـﺮﻣﻦ و‬

‫ﻫﻤﮑﺎران‪.(315 :2003 ،‬‬
‫از دﻫﻪ ‪ 1970‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺪل راﻫﺒﺮد اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﻀـﯽ از آنﻫـﺎ ﺗﻨﻬـﺎ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺪس و ﮔﻤﺎن و ﺑﻌﻀﯽ از آنﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘـﮋوﻫﺶﻫـﺎي ﻋﻤﻠـﯽ و ﻋﻠﻤـﯽ ﺗﻬﯿـﻪ و‬
‫ﺗﺪوﯾﻦ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ )ﭘﯿﺸﻘﺪم ‪ .(27 :1387‬ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﮐﺎرآﻣﺪ و ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑـﺮ ﭘـﮋوﻫﺶ‬

‫ﻣﺪل آﮐﺴﻔﻮرد )‪ (1990‬اﺳﺖ‪ .‬در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ اﯾﻦ اﻟﮕﻮ ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ‪:‬‬

‫‪ 1.3.3‬راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي آﮐﺴﻔﻮرد )‪(1990‬‬

‫ﺑﻪ ﺑﺎور آﮐﺴﻔﻮرد )‪ ،(1990‬راﻫﺒﺮدﻫﺎ ﺷﯿﻮهﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﯾﺎدﮔﯿﺮي‪ ،‬ذﺧﯿـﺮه‪ ،‬ﺑﺎزﯾﺎﻓـﺖ و اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬او در ﻣﺪل ﺧﻮد راﻫﺒﺮدﻫﺎ را ﺑﻪ ﺷﺶ ﮔﺮوه اﺻﻠﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﻣـﯽﮐﻨـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ارﺗﺒﺎط دارﻧﺪ‪ .‬راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ) ‪direct learning‬‬
‫‪ (strategies‬ﺷﺎﻣﻞ راﻫﺒﺮدﻫـﺎي ﺣﻔـﻆ‪ ،‬ﺷـﻨﺎﺧﺘﯽ و ﺟﺒـﺮان ﻫﺴـﺘﻨﺪ و راﻫﺒﺮدﻫـﺎي ﻏﯿﺮﻣﺴـﺘﻘﯿﻢ‬

‫)‪ (indirect learning strategies‬ﺷﺎﻣﻞ راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻓﺮاﺷﻨﺎﺧﺘﯽ‪ ،‬ﻋﺎﻃﻔﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬اﻟـﻒ( راﻫﺒﺮدﻫـﺎي ﺣﺎﻓﻈـﻪ‪ :‬اﯾـﻦ راﻫﺒـﺮد ﺑـﻪ زﺑـﺎنآﻣـﻮزان‬
‫ﮐﻤـﮏ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ ﺗـﺎ اﻃﻼﻋـﺎت را ﺑـﻪ ﺧـﻮﺑﯽ ذﺧﯿـﺮه ﻧﻤﺎﯾﻨـﺪ و در ﻣﻮﻗـﻊ ﻣﻨﺎﺳـﺐ از آنﻫـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺷﺎﻣﻞ ‪ (1‬اﯾﺠﺎد راﺑﻄﻪ ذﻫﻨﯽ‪ (2 ،‬اﺳـﺘﻔﺎده از ﺗﺼـﻮﯾﺮ و ﺻـﺪا‪،‬‬
‫‪ (3‬ﻣﺮور ﮐﺮدن و ‪ (4‬ﺑﻪﮐﺎرﺑﺮدن ﮐﻠﻤﺎت در ﻣﺤﯿﻂ ﻃﺒﯿﻌـﯽ اﺳـﺖ‪ .‬ب( راﻫﺒﺮدﻫـﺎي ﺷـﻨﺎﺧﺘﯽ‪:‬‬
‫اﯾﻦ راﻫﺒﺮد ﺑﻪ زﺑﺎنآﻣﻮزان در درك و ﺗﻮﻟﯿﺪ زﺑﺎن ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬راهﺑﺮدﻫـﺎي‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺷﺎﻣﻞ ‪ (1‬ﺗﻤﺮﯾﻦ ﮐـﺮدن‪ (2 ،‬ارﺳـﺎل و درﯾﺎﻓـﺖ ﭘﯿـﺎم‪ (3 ،‬ﺗﺤﻠﯿـﻞ ﮐـﺮدن و ‪ (4‬اﯾﺠـﺎد‬