Page 662 - 4

˙·¢˙ ‫˙ הוספות והשלמות‬Âχ˘ ·Î¯˙

‫בספרי מצאתי שבס' עצי ארזי ס"ק י"ח כ' על והנלענ"ד כתבתי לשלא יהי' דברי הב"ש כספר‬
.‡[ÊÏ 'ÈÒ Ú"‰‡ ȇÏÈÚ È·„ ‰È¯‡ ˙"¢] . ‫דברי הב"ש שלא ידע לכוי דבריו ושלא ידע פירושו החתו‬

„Ù ÔÓÈÒÏ
Â˙·Â˘˙ ˘È¯· Ò"Á‰ ˘"Ó ÏÚ Ì˘ ·˙Î Ï"ˆÊ ȇÏÈÚ È·„ ‰È¯‡ ÏÚ· ‰ ‰Â :Ï"Ê ÂÊ ‰·Â˘˙Ï ÒÁÈ˙Ó ‚Ș 'ÓÚ Ú"‰‡ ¯ÙÂÒ ·˙ÎÓ ˙"¢· .‡
˘„˜Ó‰ ˙‡ ÌÈÚ„ÂÈ Ì È‡ ÌÈÓÚÙÏ„ ÌÂ˘Ó ˙È Â„È ‰ ‡È‰ „·Ï· ˙˘„˜Ó‰ ˜¯„ Âȯ·„ ÌÈÚË‰Ï ·"ÙÓ ·¯‰ „ÂÚ ˘"Ó :Ï"‰Ê· ‰ ¢‡¯‰
‡È‰ „·Ï ˙˘„˜˙Ó‰ ˙Ó‡· ‡ ˘„˜Ó‰ ÈÓ Ú„ÂÈ Â È‡ ̇·„ ˘ÓÓ Ì‰· Ôȇ˘ Ìȯ·„ ̉ ,ÈÓÏ ÌÈÚ„ÂÈ Ì È‡Â ˙È ÂÏÙ ‰˘„˜˙ ÌȯÓ‡ ˜¯Â
,˘„˜Ó‰ ÏÚ ¯Â˜ÁÏ „"· ˆ"‡˘ ¯ÓÂÏ ÌÂ˜Ó Ôȇ ‰Ê 'ÂÎÂ Ì‰È ˘ È ÙÏ ˙„ډ ˙Ï·˜ ‡‰È˘ Ô ÈÚ· ʇ 'ÂΠ˘„˜Ó‰ ÈÓ ÚÂ„È˘Î Î"‡˘Ó ,˙È Â„È ‰
‡ÓÏÚ· Ϙ ¯‡˘ 'ȉÈ ˙„ډ ¯¯·˙È ‡Ï ̇·˘ È„Î ¯Â˜ÁÏ „"·‰ ÏÚ ÏËÂÓ„ ¯˘Ù‡ ˘„˜Ó‰ ‡Â‰ ÈÓ ¯Â˜ÁÏ ¯˘Ù‡˘ Ï΢ ‰‡¯ ‡·¯„‡„
‡Ï ˙"ÎÁÓ·Â .'ÂΠ‡"Ò Â"Ó 'ÈÒ Ú"‰‡· ¯‡Â·ÓΠ‡Â‰ ÈÓ Ú„Â ˘Î ‡˜Â„ ÔÈ‡Â˘ ÈÓ˜„ ‡Ï˜Ï 'È˘ÈÈÁ ʇ„ ÂÓÚ Â¯·Â˘Â Ϙ 'È‰È ‡Ï˘ ÔÙ‡·
˘È˘ ¯¯·˙È Ì‡ Ù" ÓӠϘ‰ ÏÚ ÔÈ „ „"·‰˘ ¯ÓÂÏÎ ,˘„˜Ó‰ ÈÓ ¯Â˜ÁÏ „"·‰ Íȯˆ Ôȇ˘ Ò"Á‰ ˙ ÂÂ΢ ȇ„ ‡Ï‰ ,Â˙‚˘‰ ÔÈ·‰ÏÏ È˙ÈÎÊ
‰˘„˜˙ ˘ ‡ˆÈ˘ Ϙ‰ ÏÚ ÔÂ„Ï ·ÂÎÈÚ Ôȇ Ù"ÎÚ Ï·‡ ,˘„˜Ó‰ ‡Â‰ ÈÓ „"·‰ È"Ú ¯¯Â·È ʇ ¯·Â˘ ‡Ï· Ϙ 'È‰È Ì‡Â ,ÌÂÏΠ ȇ Î"‡ ‰‡Ï˙Ó‡
˙ ÂÂÎ 'ȉ˘ Ï"ˆ‰ ˙ È˙ ÔÓ ÁÈÎÂ‰Ï Ï" ‰ „"Ù 'ÈÒ· Ò"Á‰ ˘"Ó· „‡Ó „‡Ó ‡ÏÙ˙Ó „"ÚÒ ‚"˜ Û„ Ì˘ .˘„˜Ó‰ ‡Â‰ ÈÓ Ú„ ˘ ÈÏ·Ó ˙È ÂÏÙ
ÏÚ ‰ÊÎ Ï„‚ ÔÈ Ú ‰Êȇ ÂχΠÏÂ˙ȉ ˜ÂÁ˘ È È ÚÓ ˜ÈÈ„Ï ˘È Íȇ ,Ù"ÎÚ ÔÈÈ˘ '‚ ‰Â˘ ‰È‰ ˙ڷˉ˘ Û‡ ËÂ˘È˜‰ ˙‡ ‰· ˜¯ ‰˘„˜Ï ˘„˜Ó‰
ÌÚÙ· Â˙„‚‰· Âȯ·„ ˙‡ ¯˙ÂÒ È ˘‰ „Ú‰ Ì‚ÂÏ ,‰ÓÂ‡Ó ‰ÊÓ ¯Ó‡ ‡Ï Ô¢‡¯‰ „Ú Ï"ˆ ˙ È˙ ÔÈ ÚÓ ¯Ó‡ È ˘‰ „Ú ˜¯ ȯ‰Â ÔÈ˘Â„È˜‰ Û‚
˘È˘ 'ΠÏ"ˆ ˙ È˙ Ó ˘"ÓÚ Ó"¯Ù ˘"Ó :Ò"Á‰ 'Î Ï" ‰ ‰È ˘‰ ‰·Â˘˙‰Ó ˜˙Ú‰‰ ÛÂÒ· ‰ ‰ .˘"Ú 'ÂΠԢ‡¯ ÌÚÙ· „È‚‰˘ ‰ÓÓ È ˘
Ï"ÎÚ ÔÓÊÏ ËÂ˘È˜· ‡Ï‡ ÂÓˆÚ ˙Ú·Ë· ‡Ï [Ì˙  ] ‰˙ ÂÂÎ ÏÎ Âȉ˘ ÂÓˆÚ „ÚÓ ‰È‡¯ È˙‡·‰ ‡Ï‡ Ê"Ú ÔÂ„Ï ÔÈ · È˙È · ÈΠ‰ÈÓ˙ ,‰˘ÁΉ
Á˜Ï ¯ÊÁ˘ ˘„˜Ó‰ Ï˘ Â˙Â„Ú ÈÙÏ Ԣ‡¯‰ „Ú‰Ó ‰Ê· ˘ÁÎ ‡Ï˘ È ˘‰ „Ú‰˘ ÈÙÏ ,‡Ó¢· ‰‡ ‡ „ˆÓ ¯˙È‰Ï Û¯ˆÏ ÔÂ„Ï ‡"‡˘ ¯ÓÂÏÎ
‰"˘Ú) ÔÓÊÏ ËÂ˘È˜Ï 'ȉ Ì˙ ÂÂ΢ ¯ÓÂÏ ˘È ÂÈÁ‡ Ï˘ ‡Â‰ ˙ڷˉ˘ ˘„˜Ó‰ ¯Ó‡˘ ˙ ÚÂˢ ‰ÓÓ Ì‚Â ,‰Ï Ô˙ ˘ '‡ Ï"ˆ „Ú· ˙ڷˉ
‰˘ÚÓ ˙Ú˘· ‰È‰˘ ˙·ÂË ˙ÂÁΉ 'ÈÙ‡ ‡Ï‰ ‰Ê ÏÎ ˙ÏÂÊ :Ï"Ê È‡ÏÈÚ È·„ ‰È¯‡ ÏÚ· Ì˘ ˘,Ó (‰Ê· ˘"Ó Ì‡¯ ˙ÙÚÂ˙ ÏÚ· ˙·Â˘˙·
˙Ú„ ‡È·Ó ‚"˜Ò Ë"Î 'ÈÒ „"Ï˜Ò Á"Î 'ÈÒ· Ó"Á‰ ȯ‰„ ËÂ˘È˜ ˙‡ ‰· ‰ ÂÂΉ 'ȉ„ ÁÈΉϠÔÈ˘Â„È˜‰ ˙‡ ˜ÊÁÏ ÔÈÏÈÚÂÓ Ôȇ Î"‚ ÔÈ˘Â„È˜‰
‰·Â˙Î È"˙η Ï"Ê Ò"Á‰Ï ‰·Â˘˙· È˙ȇ¯ ‰ ‰ .'ÂΠÔÈ˘Â„È˜ ˜ÙÒ ˜¯ ȉ ‡ÏÂ È ‰Ó ‡Ï ËÂ˘È˜ ˙‡ ‰· ‰˘„˜Ó˘ ˘¯ÂÙÓ· 'ÈÙ‡˘ ¯ÂËÈÚ‰
‡Ó˙ÒӠχ˘ ‡Â‰˘ ‰˘‡‰ ‰Ú„È Ì‡ ,¯˘‰Ï ¯ÈÊÁ‰ ·Â˘Â ‰˘„Ș Â˙˘‡ · ˘„˜Ï ˙Ú·Ë ¯˘‰ ÂÏ Ïȇ˘‰˘ ÈÓ „"Ú :Ï"Ê Á"ˆ˜˙ ˙Ú˘·
,‰"Ó˜Ò Á"Î 'ÈÒ 'ÈÈÚ ıÙÁ Ï‡Â˘· Ìȇ ˙ '„ ˘"· ˘"ÓΠȇ„ ˙˘„Â˜Ó Ê"‰ ‰Ë¯٠‰Â˘ ÂÊÎ ‰‡ ‰Â ÌÂȉ Â˙‡ ÏΠ· ˢ˜˙‰Ï ȇ˘¯ ‰˙ȉ
È˙‡ ‡¯È˙‰·„ ˘"Ó .‰Ë¯٠‰Â˘ ÈÓ ‰ÙÂÁ‰ ˙Á˙˘ Ú‚¯ ËÂ˘È˜ ˙‡ ‰ ¯˘Ù‡„ ‰Î¯· ‡Ï· ÌÈ„Ú '· È Ù· ˙¯Á‡ ÌÚÙ ‰˘„˜Ï Íȯˆ Â‡Ï Ì‡Â
‡Â‰ ̇ Î"‚ ‰ÏÈ·Ë Íȯˆ 'ȉÈ ÂÚÈ˜Ù‰Ï ¯˙ÂÓ˘ ÔÂÈÎ ÂÏ˘ ‰Â‰ ¯·„ ȯˆÓÓ Ï‡Â˘‰ ÏÎ Î"‡ ‰·‚˘  ‰·¯ ‰ÈÓ˙ ,'ÈÏÈ„ ȉ ‰Ú˜Ù‰ Ï"‰ 'ȯÈÏ
'È„ÈÏ È˙‡ ‡¯È˙‰· ̇ ‡ ¯ÈÊÁ‰Ï ‡Ï˘ Â˙Ú„Â ÂÏÊ‚ ¯·Î ÚÈ˜Ù‰Ï ‰ˆÂ¯˘ ÈÓ· ‡Ï‡ ˘"·Â ˜˜ÂÁÓ ˙˜ÏÁ Â"ȯ‰Ó ¯·„ ‡Ï ,‰ÏÈ· ÈÏÎ
'ÈÙ‡ ¯ÓÂÏ ˘È Â È ÙÏ˘ ÔÂ„È ·Â Y Ô‡ ˜ ȇӷ ¯ÈÊÁ‰Ï ‡Ï‡ ÂÏÊÂ‚Ï ‰ˆÂ¯  ȇ ̇ Ï·‡ ,ÂÏ˘ ‰Â‰ „ȷ ÂÚ˜˘Ï Â˙Ú„˘ ÔÂÈÎ 'ÈÏ ‡È¯˘ ‰Ú˜Ù‰‰Â
‰Â˘˘ ·¯ ÔÓÊ ¯Á‡ „Ú Â¯ÈÊÁ‰Ï ‡Ï˘ ·ÎÚÏ Ï‡Â˘ Ï˘ Â˙Ú„Â ,‰Ë¯٠‰Â˘ ËÂ˘È˜‰ ‰È‰ ‡Ï˘ ÔÙ‡· „ÈÓ ıÙÁ‰ ÂÏ ¯ÈÊÁ‰Ï „ÈÙ˜Ó È‚‰
,‡Ï Ì Ó‡ ‰"„· ‡"˜ 'ÈÒ Ò"Á· ˘"Ú ,Ò"Á‰ Ï"ÎÚ ˙˘„Â˜Ó ‡È‰ ȯ‰ ÔÎ ˙Ú„ÂÈ ‡È‰Â ·ÎÚÏ Â˙Ú„Â ‡È¯˘„ ÔÂÈÎ Êω ‰Ú˜Ù‰‰ Î"‡ ‰Ë¯Ù
ԇΠ·È˘‰Ï Íȯˆ ‰È‰ ‡Ï ‰ ‰ :Â˙ ˙ ڷ Ò"Á‰ 'Î Ï" ‰ ‰È ˘‰ ‰·Â˘˙‰ ˘È¯·Â .ÌÈ˘ÁÎÂÓΠ‡¯ ÂÈ‰È ‡Ï˘ Ô˙„ÈÚ ˙¢‰Ï ·ÂÈÁ‰ ÔÈ Ú·
‰ÓÎ „ÂÚ ÈÏ ‰È‰ ÂÏÈه Î"‚ ÌȯÁ‡ ÌÈÓÚËÓ ¯È˙‰Ï ÏÂÎÈ È˙Èȉ˘ ˜¯ ,Ó"¯Ù ˜Ù˜Ù ‡Ï ¯˙‰‰ Â˙‡ ÏÚ  ÓÓ ¯˙‰· ¯·„‰ ‡ˆÈ˘ ÔÂÈÎ ÏÏÎ
¯Ú˘ ÂÊÁ‡ Ԣ‡¯‰ ¯È˙Ó‰ ȯ‰„ ˙È ˘ ˙‡Ê ,Û¯Ȉ ÈÏ· ¯È˙È È ÂÓÎ ˘È‡„ ‡Ú¯‡ Á¯Â‡ ‡τ ‡„Á ,'‡ Ô‡‚ Û¯Ȉ ÈÏ· ¯È˙Ó È˙Èȉ ‡Ï ÌÈÓÚË
Î"‡ ȯ·„ ȯÁ‡ ‡·È ¯˘‡ Ô‡‚Ï ÈÙ¯ˈ‡Ï ÈÊÁ È˙ÈÏÚ‰˘ ¯˙ȉ‰ Ù"ÎÚ˘ ÔÂÈΠÈÓˆÚÏ È‡„Î È ‡ ¯Ó‡˘ ÔÎ˙ȉ ÌȯÂÓ '· „ÂÚ ÂÓÚ ÂÙ¯ˆÈ˘
Èχ„ 'Π˙ÂÚÓ Ô˙Ó ˙Ú˘· ‡Ï˘ ÔÈ ÚÓ ÏÏÎ ‰·Â˘˙· È˙¯¯ÂÚ ‡Ï ‰"˘Ó„ ˘"Ó ,˙"ÎÓ È¯·„ ¯„Ò ÏÚ È˙‡· ‰˙Ú ,‰ÓÏ ÂÊ Á¯ÂË Íȯˆ ‡Ï Â˙
‡"Ú 'Ê Ó"· ÍÂ¯Ú Ò"˘Ó ‡Â‰Â 'Ò ‰Ê· Ôȇ ¯·„‰ ÔÂÎ ˙Ӈ ÔÂÈÎ ‰ÙÈ ,Ï"Ó‡‰ ¯Ó‡ ‰„È· ·ÊÚ Ì¯Ë ˙Ú·Ë· ÌÈÊÂÁ‡ Âȉ Ì‰È ˘˘ È ÙÓ ÈÓÚË
ȇ¯  ȇ ‰„È·˘ ˙Ú·Ë ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ËÂ˘È˜ ˙‡ ‰· ˘„˜Ï ‰˙ ÂÂÎ 'ȉ˘ Ï"ˆ„ ‡„·ÂÚÓ ‰ ¢‡¯‰ ‰·Â˘˙· È˙ÁΉ˘ ‰Ó ÈÙÏ ÂÏÈه 'ÂÎÂ
‰Ê· ˘È :ÔÈÈÚÓ‰ ‰ ‰Â ‰"„· 'Î Ï, ‰ „"Ù 'ÈÒ· Ò"Á‰ :·‚‡ .Ï"ÎÚ 'ÂΠ„" ÚÏ Ò"Ï· Ó"Ó· ‰˜È˙˘ Ï"‰ Î"‡Â „ȷ˘ ȈÁ‰ ˙ÏÂÊ ËÂ˘È˜Ï
'ÈÚ :Ì˘ Ìȯ‚ÂÒ·Â Ï"ÎÚ ‰ÏÈÏÁ ÂÙÒ ÏÚ Â˙ÏÁ˙ ÁÈΉ ÌÂ˘Ó Ì˘ Ϙ‰Ï ‰ˆÂ¯„ „"Ó 'ÈÒ Ú"‡Á· ˘"ÚÈ Î"ÁÓ· ‡Ó˜ È"·Â Ô‡‚‰ 'Ò· ‰‡È‚˘
ÔΠ·˙Î ¯Ó‡„ Ì˙‰ È ‡˘ :·"Ú Ë"Ï Û„ ÔÈÏÂÁ Ò"ÓÚ 'ÈÁ· Ò"Á‰ Ï"Ê .'ÂΠ¯Á‡Ӊ ÔÓ ‡Â·  ‰"„· Â" 'ÈÒ Ï"ˆÂ ˙ÂÚË ‡Â‰Â ,Ê" 'ÈÒ ÏÈÚÏ
ÏÙ ÂÓˆÚ ‡Â‰˘  ȇ¯˘ ‡˜Â„ .Ê"ÚÊ ÂÙ¯ÂˆÈ Ì‰È ˘Â ·˙Î ¯Ó‡˘ Â˙ÏÁ˙ ÏÚ ‚‚‰Ó ‰ÏÈÙ ÂÙÂÒ ,ÂÙÂÒ ÏÚ Â·˙Î ¯Ó‡˘ Â˙ÏÁ˙ ÁÈΉ„ ‰Îω
‚‚‰ ÔÓ '‡ ÏÙ ·Â˘Â ,·˙Î ¯Ó‡ ȇ Ï·‡ ,Ï" Î ÂÙÂÒ ÏÚ ÁÈÎÂ‰Ï Â·˙Î Â˙¯ÈÓ‡ Ô ÈÙ¯ˆÓ„ ¯˘Ù‡ ÂÓˆÚ ÏÈÙ‰ ‡ Á¯ È"Ú È‡ ÔÈ È˜ÙÒÓ 'ÈÙ‡
Ï˘ ÂÙÂÒÓ ÂÓˆÚ ÏÚ Â˙ÏÁ˙ ‰ÊÓ ‰Ê „ÓÏÈ Èʇ ÂÓˆÚ ˘È‡‰ ‰ÊÓ 'ȉ ÌÈ˘ÚÓ‰ È ˘˘ Ô ÈÚ„È˘Î ‡˜Â„„ ·Â˙Î ¯Ó‡˘ Â˙‡ ‡Â‰ ‰Ê ¯Ó‡ ‡Ï
'ÈÒ Ú"‡Á ‡Ó˜ È"· ˙"¢ ÔÂ˘Ï ¯Á‡ Í˘Ó Â ‰ÚË Ï‡Â˘ '‡ ·¯ È˙ȇ¯˘ È ÙÓ ‡Ï‡ È˙ίˆÂ‰ ‡Ï ÌÈËÂ˘Ù Ìȯ·„‰Â ,Â˙ÏÁ˙Ó ÂÙÂÒ ÂÓˆÚ
·Â˘ :Ò"Á‰ ·˙ÂÎ Ï" ‰ ‰È ˘‰ ‰·Â˘˙·Â .Ï"ÎÚ ,˘"Ú ‰"‡Ï· ÌÈ ÓÈÒ È"Ú ¯È˙‰Ï ÌÂ˜Ó ‰È‰ È"· · ‰·Â˘˙ Â˙‡· Ì˙‰Â ,Ô·ÂÓÎ ‡˙ÈÏ „"Ó
‡Â·Ï ,Ó"Á Ú"‰‡ Ú"˘· ÌÈ È„ 'ÈÁ ˙Ú„ ˙ÂÂÁ Ò"‰Ú·Ó Ï" ‰ 'Ò] .Â˙ÏÁ˙ ÏÚ ÂÙÂÒ ÁÈΉ„ ‡¯·Ò‰ ‡ˆÓ ·˜ÚÈ ˙ω˜ 'Ò·„ ˙"ÎÓ¯Ù 'Î
˙‡ÊÎ ‡ˆÓÈ Ì‡ È˙ω· ‰ ˜Ó· ȯÂÓÏ ÔÎ ‡ˆÓ˘ '΢ ͇ ,[:Â"ˆ Ôȷ¯ÈÚ Ï"ÊÁ Ô¢Ï] ,'ÈÏ 'ÈÏ˙ ÈÙÈÎ ÂË‡Â Â È È· ‡ˆÓ ‡Ï 'Ò‰ Â˙‡ [‡"ˆ˜˙
'ÈÙ‡ ,˙"ÚÒ ÁÈΉ Ï·‡ ,ÌÈÈÒÓ ,‰Ê ÔÈ Ú· ËÚÓ „ÂÚ ·˙Π,Â Â˘Ï Ò"Á‰ ˜È˙Ú‰˘ ȯÁ‡Â) ,Â Â˘Ï ·Â˙· Âψ‡ ÈÂˆÓ ‡Ï 'Ò‰ Èχ È˙ ÈÈÚÂ

.('ÈÏ ‡ È˙ÈȈ ‡Ï "·È ‰¯Ó‡