Page 57 - Het staatsrecht van het Mangkoenagarase Rijk

spraak in 1833 bij Staatsblad no. 39 een regeling kreeg vanwege
de Ned. Ind. Regering.
Bij dit staatsblad wordt vanwege de Ned. Ind. Regering be­
krachtigd de aangegane punten van overeenkomst tussen de Re­
sident van Soerakarta en Z. H. de Soesoehoenan en de Pangeran
Adipati Aria Mangkoenagara, wegens de rechtscompetentie over
Gouvernementsonderdanen en die van Z. H. de Soesoehoenan
en van Pangeran Adipati Aria Mangkoenagara.
Als punten van overeenkomst staat daarin, dat de onderdanen
van Zijne Hoogheid de Soesoehoenan en de Pangeran Adipati
Ario Mangkoenagara, wanneer zij enige misdaden op Gouver-
nementsgebied plegen, voor de rechtbanken te recht zullen wor­
den gesteld der respectieve residentiën, alwaar de misdaden be­
dreven zijn; terwijl in het tegenover gestelde geval, Javanen Gou-
vernementsonderdanen zijnde, en op Soerakarta's grondgebied mis­
drijven plegende, voor de Javaanse rechtbanken te Soerakarta
zullen worden terecht gesteld.
In geval onderdanen van de Soesoehoenan of van de Pa­
ngeran Adipati Aria Mangkoenagara, in connexiteit met onder­
danen van het Gouvernement enig misdrijf plegen, zullen dezelve
gezamenlijk voor de Residentieraad te Soerakarta dan wel, in
geval zulks in gemeenschap met Europeanen mocht zijn ge­
schied, voor de Raad van Justitie te Semarang worden te recht
gesteld.

24. Uit dit staatsblad blijkt nog niet, hoe de rechtspraak van
het M. N. Rijk er toentertijd uitzag. ') Pas met Staatsblad 1848
no. 9 weten we de officiële samenstelling der M. N. rechtspraak
volkomen, namelijk dat zij uit drie rechtbanken bestond te weten,
de pradata, de soerambi, en de rechtbank voor de sentana's.
De Pradata besliste over de geschillen over de eigendom,
het bezitrecht en over de schuldvorderingen, gelijk ook de toe­
passing van straffen op alle misdaden.
In gevallen echter, waarin het misdaad gold, waarop volgens
de inlandse wetten, de doodstraf kon worden toegepast, moest de
zaak worden beoordeeld door de pradata van Zijn Hoogheid
de Soesoehoenan van Soerakarta.
De Soerambi of priesterraad sprak recht over alle zaken,

') Verg. echter Adatrechtbundel XXV pag. 76 — 78.

51