Page 804 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 804
๗๙๒
นโยบายของประเทศเกี่ยวกับการบริหารจัดการป่าไม้ทั้งระบบทันต่อสถานการณ์และเป็นไปอย่างมีเอกภาพ
นายกรัฐมนตรีโดยความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรีสมัยพลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา ออกประกาศระเบียบ
ส านักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยคณะกรรมการนโยบายป่าไม้แห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ หรือ คปช. ให้ท าหน้าที่
ั
จัดท านโยบายป่าไม้แห่งชาติและยุทธศาสตร์หรือแผนแม่บทเพอเป็นแนวทางในการพฒนาป่าไม้ของ
ื่
ื้
ประเทศให้เกิดเอกภาพและดุลยภาพ ตามนโยบายป่าไม้แห่งชาติก าหนดให้มีพนที่ป่าไม้ทั่วประเทศอย่าง
ั
ื้
ื้
น้อยในอตราร้อยละ ๔๐ ของพนที่ประเทศ ประกอบด้วย ป่าอนุรักษ์ไม่น้อยกว่าร้อยละ ๒๕ ของพนที่
ประเทศ ป่าเศรษฐกิจและป่าชุมชนไม่น้อยกว่าร้อยละ ๑๕ ของพนที่ประเทศ และพบว่าปัญหาหลักของ
ื้
การป่าไม้ไทยประการหนึ่งคือกฎหมายที่เป็นเครื่องมือหลักในการบริหารจัดการป่าไม้ไม่เหมาะสมกับบริบท
ของสังคมและสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป และการบังคับใช้กฎหมายยังขาดความเป็นเอกภาพและ
๔๑
ประสิทธิภาพ แม้ข้อมูลในเอกสารนโยบายนั้นจะกล่าวถึงเฉพาะองค์กรเกี่ยวกับการป่าไม้หรือหน่วยงาน
ภาครัฐที่บังคับใช้กฎหมายยังไม่มีประสิทธิภาพก็ตาม แต่เป็นที่ยอมรับว่าศาลยุติธรรมเป็นสถาบันที่อานวย
ความยุติธรรมเพอให้สังคมสงบสุข เป็นธรรม และเสมอภาคโดยยึดหลักนิติธรรม พนธกิจของศาลยุติธรรม
ื่
ั
ิ
รวมถึงการธ ารงไว้ซึ่งความเชื่อมั่นในการอานวยความยุติธรรม หากค าพพากษาของศาลมีบรรทัดฐาน
ึ่
เดียวกันย่อมท าให้เกิดความเอกภาพได้ดุจเดียวกันและเป็นที่พงให้แก่ประชาชนและพนักงานเจ้าหน้าที่
ตลอดจนหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้องได้
ุ
ื่
๔.๑ หลักการอนในการปรับใช้บทบัญญัติวาด้วยโทษอปกรณ์ตามมาตรา ๓๑ วรรคสาม
่
ภายใต้กรณีศึกษา
้
ในกรณีที่ศาลมีค าพพากษายกฟองโจทก์ที่ขอให้ลงโทษจ าเลยว่ากระท าความผิดตาม
ิ
พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๐๗ มาตรา ๑๔ เพราะจ าเลยขาดเจตนากระท าความผิด แต่
ปรากฏว่าจ าเลยยังยึดถือหรือครอบครองที่ดินในเขตป่าสงวนแห่งชาติตามฟองนั้น ศาลยังคงต้องวินิจฉัย
้
ื่
ุ
เพอสั่งในส่วนบทบัญญัติว่าด้วยโทษอปกรณ์ตามมาตรา ๓๑ วรรคสาม ซึ่งนอกจากค านึงหลักกฎหมายที่ว่า
มาตรการหรือโทษอุปกรณ์มิได้ถือเป็นโทษแล้ว ยังต้องค านึงถึงหลักการอื่นประกอบด้วยดังนี้
๔.๑.๑ ในแง่ที่มาและการตีความกฎหมาย
ในทางกฎหมายอาญามีหลักส าคัญประการหนึ่งคือหลักประกันในกฎหมายอาญาหรือ
ั
ลักษณะพิเศษของกฎหมายตามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒ วรรคหนึ่ง อ นได้แก่
กฎหมายอาญาต้องบัญญัติเป็นลายลักษณ์อักษร กฎหมายอาญาต้องไม่มีผลย้อนหลัง กฎหมายอาญา
ต้องมีความชัดเจนแน่นอน และกฎหมายอาญาห้ามเทียบบทกฎหมายที่ใกล้เคียงอย่างยิ่ง แต่ทั้งนี้นัก
ื
กฎหมายก็มีความเห็นว่า ในกฎหมายอาญานั้นห้ามเฉพาะการอาศัยเทียบ (Analogy) เพ่อเป็นโทษ
ื
แต่ไม่ห้าม การตีความโดยขยายความ (Extensive interpretation) แม้จะเป็นการขยายความเพ่อ
๔๑ คณะอนุกรรมการจัดท าร่างนโยบายป่าไม้แห่งชาติและร่างแม่บทพัฒนาการป่าไม้แห่งชาติ ส่วน
คณะกรรมการนโยบายป่าไม้แห่งชาติ ส านักแผนงานและสารสนเทศ กรมป่าไม้, “นโยบายป่าไม้แห่งชาติ,” มีนาคม ๒๕๖๓
