Page 55 - Q2-ManualConsult ภ.2

45

๒.๓.๒.๒ การบําบัดทางความคิดและพฤติกรรม (Cognitive Behavioral Therapy)
๑) ความหมายและที่มา

แอรอน แบค (Aaron Beck) ไดพัฒนาการบําบัดทางความคิดและพฤติกรรม (Cognitive

Behavioral Therapy) ขึ้นตั้งแตชวงทศวรรษ 1960 ซึ่งพัฒนามาจาก Cognitive Therapy ซึ่งใน
ปจจุบัน Cognitive Therapy ถูกใชในความหมายเดียวกับ Cognitive Behavioral Therapy (Beck,

2011, p.2)

ณัทธร พิทยรัตนเสถียร (2550, หนา 255) ไดอธิบายวา Cognitive Behavioral
Therapy คือ จิตบําบัดรูปแบบหนึ่ง ซึ่งมีพื้นฐานมาจาก Cognitive และ Behavioral Therapy

มีเปาหมายเพื่อลดความทุกขและปรับพฤติกรรมที่ไมเหมาะสม ดวยการปรับเปลี่ยนกระบวนการคิด

อรพรรณ ลือบุญธวัชชัย (2553, หนา 113) ไดอธิบายวา การบําบัดทางความคิดและ
พฤติกรรม (Cognitive-Behavior therapy / CBT) คือ จิตบําบัดระยะสั้นรูปแบบหนึ่ง ซึ่งมีโครงสราง

และมีกระบวนการบําบัดที่ชัดเจน มีเปาหมายเพื่อปรับเปลี่ยนความคิดหรือพฤติกรรมที่ไมเหมาะสมหรือ

เปนปญหา โดยนําเทคนิคทางจิตตางๆ มาปรับใชในการปรับเปลี่ยนความคิดที่ไมเหมาะสมและมีความ
บิดเบือนใหมีเหตุผลสมเหตุสมผลและเหมาะสม ทําใหผูเขารับการบําบัดไดเรียนรูเขาใจสาเหตุตางๆ

ที่เกิดขึ้น และสามารถจัดการกับปญหาที่เกิดขึ้นไดอยางถูกตองเหมาะสม และยังนําเทคนิค
ดานการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมมาใชเพื่อลดพฤติกรรมที่ไมเหมาะสมและเพิ่มพฤติกรรมที่มีความ

เหมาะสมใหมีมากยิ่งขึ้น

๒) องคประกอบพื้นฐานของการบําบัดตามแนวทฤษฎีปญญาพฤติกรรม
ณัทธร พิทยรัตนเสถียร (2550, หนา 255-259) ไดอธิบายถึง องคประกอบพื้นฐานของ

การบําบัดตามแนวทฤษฎีปญญาพฤติกรรม มีดังนี้

๒.๑) การใหความรู (Psychoeducation) เพื่อใหผูปวยมีความรูและทักษะที่สามารถ
ดูแลตนเองได อาจเปนการสอนโดยตรง หรือสอนผานสื่อตางๆ เชน แนะนําหนังสือ หรือแผนพับ เพื่อให

ผูปวยไดเขาใจถึงอาการหรือโรคหรือปญหาที่ตนเองกําลังเผชิญอยู รวมทั้งกระบวนการรักษาในภาพรวม
สอนโดยการแนะนําใหผูปวยรูจัก cognitive model และเขาใจถึงเหตุผลของขั้นตอนการบําบัด

เพื่อกอใหเกิดความรวมมือในการรักษา ในเด็กควรสอนใหรูจัก อารมณ และความรูสึก เปนเรื่องที่ตอง

ประยุกตใชใหมีความเหมาะสมตามพัฒนาการไปสูวัยรุนและวัยผูใหญ
๒.๒) การฝกทักษะ (Skill Training) ในเด็กจะฝกทักษะที่พรองไป (Skill deficit) โดย

ทักษะที่จําเปน มี 2 ทักษะไดแก ทักษะในการแกปญหา และ ทักษะทางสังคม โดยในการฝกทักษะใน

การแกปญหา (Problem-solving skills training) เริ่มจากการสอนวิธีรับรูถึงปญหา และระบุสิ่งที่เปน
ปญหา ไลเรียงวิธีที่แกปญหาไดทั้งหมดที่เปนไปได ผลที่จะตามมา สอนใหรูจักการประเมินผลดีผลเสีย

และการฝกทักษะทางสังคม (Social Skills training) มีเปาหมายเพื่อเพิ่มปฏิสัมพันธกับผูอื่น และรูจัก

รักษาสิทธิของตน โดยอาศัยเทคนิคตางๆ เชน การทําใหดูเปนแบบอยาง (modeling) การฝกบทบาท
สมมติ (role-playing) เปนตน

๕๔ คู่มือปฏิบัติงาน
การด�าเนินงานตามมาตรการพิเศษ