Page 60 - Q2-ManualConsult ภ.2

49 50

ตัวเสริมแรงภายในที่มีผลตอการแสดงพฤติกรรมของบุคคลนั่นเอง ใชไดดีในการปรับพฤติกรรม เพื่อ ๒.๓.๒.4 การบําบัดตามโมเดลซาเทียร (Satir Model)
ควบคุมตนเองและบังคับตนเอง พื้นฐานแนวคิด Satir มีความเปนสากล และอธิบายความเปนมนุษยอยางเปนธรรมชาติ

2.๓.2) การเสริมแรงทางลบ (Negative Reinforcement) โดยเชื่อเรื่องศักยภาพของมนุษยที่มีความเทาเทียมกันตั้งแตกําเนิด มนุษยทุกคนมีพลังชีวิต เปลี่ยนแปลง

คือ การใหสิ่งเราหรือสถานการณที่บุคคลไมพึงพอใจ บุคคลจะพยายามหลบเลี่ยงหรือ และเติบโตได เชื่อวาการบําบัดเปนประสบการณที่เปดเผยตัวตนภายในที่แทจริงของผูบําบัด อีกทั้งไม
หลีกหนี โดยการทําพฤติกรรมบางอยางและถาพฤติกรรมนั้น ทําใหเขาหลีกเลี่ยงสิ่งที่ไมพึงปรารถนาได เพียงแตชวยและสนับสนุนใหผูรับการบําบัดยอมรับและจัดการกับความเจ็บปวด และปญหาของตน

พฤติกรรมนั้นก็มีโอกาสเกิดขึ้นไดอีก ถาเขาไดรับสิ่งเราหรือในสถานการณอยางเดียวกันอีก หลักการของ เทานั้น แตยังชวยใหผูรับการบําบัดยอมรับตนเองและมีชีวิตอยางเปนสุขดวย เปาหมายหลักประการหนึ่ง

การเสริมแรงทางลบก็คือ การใหสิ่งเราที่ไมพึงพอใจตลอดเวลา เพื่อใหบุคคลหลีกหนีจากสิ่งเราที่ไมพึง ของการบําบัด คือ การทําใหบุคคลสามารถเปนผูกําหนดทางเลือกของตนได โดยเนนที่การทําใหเกิดการ
พอใจนั้น โดยทําตามพฤติกรรมตามที่คาดหวังไว เปลี่ยนแปลงภายใน แมวาเราไมอาจเปลี่ยนแปลงสิ่งที่เกิดขึ้นแลว แตเราอาจเปลี่ยนผลกระทบที่เกิด

ขอสังเกต ในเรื่องการเสริมแรงทางลบนั้น จุดประสงคสําคัญ คือ เนนการสรางใหเกิด ขึ้นกับเราได และเนนใหมนุษยรูจักการเติบโตงอกงามของตนเอง จะเห็นไดวา แนวคิดของ Satir ทุกๆ

พฤติกรรมที่ตองการมากกวาเนนการลงโทษ จึงจําเปนตองแจงใหผูรับบริการทุกคนทราบถึงกําหนด เรื่องเปนในเชิงบวกเสมอ
กฎเกณฑ หรือประกาศตางๆ ที่หนวยงานหรือองคกรกําหนดไว และไมควรใชการเสริมแรงทางลบเพียง ๑) เปาหมายของการบําบัดตามโมเดลซาเทียร

ดานเดียว เพราะอาจจะทําใหเกิดการตอตานจากผูรับคําปรึกษาได จึงควรใชรวมกับการใชการเสริมแรง เปาหมายหลัก 4 ขอ (Four Metagoals) ของ Satir Model ประกอบดวย

ทางบวกดวย ซึ่งจะชวยสรางใหเกิดพฤติกรรมไดดียิ่งขึ้น 1.๑) การตระหนักถึงคุณคาในตนเองมากขึ้น (Better self-esteem)
๒.๔) การลดพฤติกรรม คุณคาของตนเอง เปนการตัดสินใจ ความเชื่อ หรือความรูสึกตอคุณคาของตัวเองดวย

หมายถึง การตัดทอน หยุด หรือการลบพฤติกรรมที่ไมพึงประสงคออกไป ซึ่งเทคนิคที่ใช ตัวเอง หมายความวา รูสึกตัวเองมีคุณคามากขึ้น สามารถสัมผัสตัวเองในดานบวก ยอมรับตัวเองโดยไมมี
สวนใหญจะเปนลักษณะของการลงโทษ (Punishment) ทั้งนี้ ผูลงโทษจะตองเขาใจในหลักการของการ เงื่อนไข

ลงโทษ ดังนี้ ๑.2) ชวยใหเขาเปนคนเลือกเอง ตัดสินใจเอง ไดมากขึ้น (Better choice-maker)

(๑) ตองลงโทษอยางหนักแนนในระดับที่สามารถหยุดพฤติกรรมนั้นได สนับสนุนใหคนมีทางเลือกอยางนอย 3 ทาง และชวยใหเขามีอํานาจที่เลือกเอง ตัดสินใจเอง เพราะคนที่
(๒) ผูที่ถูกลงโทษตองไมสามารถหลบเลี่ยงหรือหลีกหนีจากการลงโทษไปได ตัดสินใจ คือ คนที่มีอํานาจ

(๓) ลงโทษทันทีและทุกครั้งที่พฤติกรรมที่ไมพึงประสงคปรากฏขึ้น ๑.๓) ชวยใหเขาเปนคนที่มีความรับผิดชอบชีวิตตัวเองมากขึ้น (More responsible)

การลดพฤติกรรมดวยการลงโทษนี้ เปนสิ่งที่ตองระวังเปนอยางยิ่ง เพราะอาจจะ เวอรจิเนีย ซาเทียร รวมเรื่องอารมณ ความรูสึกเปนสวนหนึ่งของความรับผิดชอบ เราเปนเจาของอารมณ
กอใหเกิดปญหาอื่นๆ ตามมาไดอีกมาก เชน ความโกรธแคนของผูถูกลงโทษ การดําเนินชีวิตในสังคมของ ความรูสึก ชวยใหผูรับการบําบัด รับผิดชอบตนเอง ทั้งการกระทําและชีวิตของเขา

ผูถูกลงโทษหลังจากไดรับการลงโทษ ปญหาทางดานศีลธรรมและคุณธรรม เปนตน ๑.4) ชวยใหเขาเปนคนที่สอดคลองกลมกลืนมากขึ้น (More congruence) ความ
๒.๕) การควบคุมและการบังคับตนเอง สอดคลองกลมกลืน หมายถึง “สภาวะความเปนเรา” ที่รูสึกสมดุล เชื่อมโยง ยอมรับ มีความรัก

การปรับพฤติกรรมดวยการควบคุมตนเองและการบังคับตนเองนั้น จัดเปนเปาหมาย กลมกลืน ไมขัดแยง มีความสุข มีความสงบสุข คือเปนสภาวะที่เรากําลังเปนอยู (State of being)

สําคัญสูงสุดของการปรับพฤติกรรม การที่บุคคลสามารถควบคุมพฤติกรรม หรือการกระทําของตนเองได ณ เวลานั้นๆ เพราะคนอาจจะไมไดมีอารมณที่สมดุล (congruence) ตลอดเวลา
โดยที่การเลือกพฤติกรรมเปาหมาย และกระบวนการที่จะนําไปสูเปาหมายนั้นดวยตัวเขาเอง จึงเปน ๒) ความเชื่อที่ใชในการบําบัดของซาเทียร

วิธีการที่ดีและไมยึดติดกับการเสริมแรงใดๆ จากภายนอก นอกจากนี้ ยังสรางใหบุคคลมีวินัยในตนเอง เชื่อวา โดยธรรมชาติแลวคนจะเติบโตไปในทิศทางที่เปนบวกเสมอ ความเชื่อใน Satir

อีกดวย Model ซึ่งเรียกวา Therpeuticeliefs แบงเปน 3 กลุม คือ ๑) ความเชื่อเกี่ยวกับคน ๒) ความเชื่อ
การปรับพฤติกรรม โดยการพัฒนาการควบคุมตนเองนั้น สามารถนําเอาเทคนิคตางๆ เกี่ยวกับรูปแบบในการรับมือ (Coping Stances) และ ๓) ความเชื่อเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลง

มาใชไดหลายประการ เชน การควบคุมสิ่งเราไมใหมากระตุนใหเกิดพฤติกรรมที่ไมเหมาะสม การสังเกต ๒.๑) ความเชื่อเกี่ยวกับคน

ตนเองตอพฤติกรรมที่แสดงออกตางๆ และหมั่นยับยั้งตนเองตอพฤติกรรมไมพึงประสงคการควบคุม (1) คนแตละคนมาจากพลังชีวิตที่สากลเปนหนึ่งเดียวกัน (universal life force) และ
การเสริมแรงและการลงโทษตนเอง การเสริมสรางความเชื่อมั่นในตนเองในเรื่องพฤติกรรมที่ไมถูก เราเชื่อมโยงกันผานพลังชีวิตนี้

ตองการพัฒนาความรับผิดชอบ เปนคุณลักษณะที่ดีที่สุดในการควบคุมตนเอง (2) กระบวนการตางๆ ของมนุษยเปนสากล ฉะนั้นจึงนําไปประยุกตใชไดในภูมิหลัง

วัฒนธรรม และสภาวะแวดลอมที่แตกตางกัน

คู่มือปฏิบัติงาน
การด�าเนินงานตามมาตรการพิเศษ ๕๙