Page 198 - นิตยสารดุลพาห เล่มที่ ๑-๒๕๖๑-กฎหมายฯ
P. 198

´ØžÒË





                         หนึ่งสมอง สองระบบ


                         สาเหตุแหงความบกพรองในการใชเหตุผลของเรามีคําอธิบายที่เรียบงายแต

                 ลึกซึ้งในหนังสือ Thinking, fast and slow ซึ่งกลาวถึงองคความรูพื้นฐานทางจิตวิทยาวา
                 ระบบความคิดของเราแบงไดเปน ๒ ระบบ โดยระบบความคิดที่ตรึกตรอง ครุนคิด ใชตรรกะ
                 และเหตุผลนั้น ในหนังสือนี้เรียกวาระบบที่ ๒ หรือระบบ “คิดชา” ซึ่งเหมาะสมในการใช

                                                  ๕
                 แกปญหาหรือการคิดการจําที่ซับซอน   อยางไรก็ตาม ทั้งที่เราตางเชื่อวามนุษยมีศักยภาพ
                 ในการใชเหตุผล (ซึ่งก็คือการใชระบบที่ ๒) โดยไมจํากัด ความเปนจริงที่พิสูจนพบแลวก็คือ
                 การคิดโดยใชระบบที่ ๒ ตองอาศัยสมาธิและพลังงานในการไตรตรองมาก และก็เพราะสมอง
                 ของเรามีพลังงานจํากัด ระบบที่ ๒ จึงเปนระบบที่เกียจครานและมักไมออกปฏิบัติการเวนแต

                 จะถูกเรียกใช แตแมจะมีการเรียกใชแลว การคิดโดยใชระบบที่ ๒ ก็ทําใหเราเพงสมาธิจดจอ

                 ไดเพียงแคเรื่องเดียว และเปนเรื่องธรรมดาที่เราจะ “ตาบอด” จนไมรูเห็นเรื่องอื่นๆ ที่เกิดขึ้น
                 ตอหนาเราอยางชัดแจงในระหวางที่เรากําลังจดจอนั้นได


                         ตัวอยางที่แสดงใหเห็นอาการ “ตาบอด” นี้อยางชัดเจนคือการทดลอง “กอริลลา
                 ลองหน” (invisible gorilla) ที่ผูเขารวมการทดลองถูกสั่งใหชมวีดิโอคลิปการสงตอ
                 ลูกบาสเกตบอลระหวางกลุมที่สวมเสื้อสีขาวกับกลุมที่สวมเสื้อสีดํา โดยตองนับจํานวนลูกที่

                 สงโดยกลุมเสื้อสีขาวเทานั้น ซึ่งนับวาเปนภารกิจที่ตองอาศัยสมาธิอยางมาก และเมื่อวีดิโอ

                 เลนไปไดระยะหนึ่ง ก็ปรากฏคนสวมชุดกอริลลาเดินเขามากลางวงบาสเกตบอล ตบหนาอก
                 ตนเอง แลวเดินออกจากวงไป เรื่องที่ชวนใหประหลาดใจคือทั้งๆ ที่กอริลลาปรากฏตัว
                 โดดเดนถึงเพียงนั้น แตคนสวนใหญที่มัวแตจดจอนับจํานวนลูกที่สงตอกันกลับมองไมเห็น

                                                                                         ๖
                 กอริลลา ที่ยิ่งกวานั้นคือคนเหลานั้นมั่นใจอยางยิ่งวาไมมีกอริลลาเขามาในวงอีกดวย   นี่จึง
                 เปนตัวอยางหนึ่งที่เตือนเราวา ในบางครั้งเราก็ไมอาจเชื่อมั่นในความสามารถในการรับรูของเรา
                 และยิ่งเปนอุทาหรณตอนักกฎหมายโดยเฉพาะในคดีความที่ตองอาศัยประจักษพยานวา




                 õ. ઋ¹ ¡Òäíҹdz⨷àÅ¢·ÕèÂØ‹§ÂÒ¡ (ઋ¹ óöõ ¤Ù³ ÷ö ෋ҡѺ෋ÒäÃ) ¡ÒÃμŒÍ§¨´¨íÒ¢ŒÍÁÙŨíҹǹÁÒ¡
                  ·ÕèäÁ‹ÊÑÁ¾Ñ¹¸¡Ñ¹ (ઋ¹ ËÁÒÂàÅ¢ºÑÞªÕ¸¹Ò¤ÒÃ) ËÃ×Í¡ÒÃμÑ´ÊÔ¹ã¨à·Õº¢ŒÍ´Õ¢ŒÍàÊÕ¢ͧ·Ò§àÅ×Í¡μ‹Ò§æ

                  ·ÕèÊíÒ¤ÑÞ㹪ÕÇÔμ.
                 ö. ªÁÇÕ´ÕâÍáÅÐÅͧ·´Êͺ´ŒÇÂμÑÇ·‹Ò¹àͧ䴌·Õè https://www.youtube.com/watch?v=vJG698U2Mvo

                  (Ê׺¤Œ¹¤ÃÑé§Å‹ÒÊØ´ ñò ¡Ã¡®Ò¤Á òõöñ).






                 มกราคม - เมษายน ๒๕๖๑                                                      ๑๘๗
   193   194   195   196   197   198   199   200   201   202   203