Page 139 - ดุลพาห เล่ม3.indd
P. 139
ดุลพาห
๔.๓ ความเหมาะสมของการให้ศาลกำาหนดระยะเวลาจำาคุกขั้นตำ่าก่อนมีสิทธิได้รับ
การปล่อยตัวก่อนกำาหนด
ประเทศคอมมอนลอว์หลายประเทศ เช่น อังกฤษ สกอตแลนด์ ออสเตรเลีย เป็นต้น
แก้ปัญหาความไม่เชื่อมั่นของสังคมต่อการปล่อยตัวผู้ต้องขังก่อนครบกำาหนดโทษโดยฝ่าย
บริหารด้วยการกำาหนดในกฎหมายให้ศาลเป็นผู้กำาหนดว่าจำาเลยต้องจำาคุกขั้นตำ่าเป็นเวลา
เท่าใด จึงจะมีสิทธิได้รับการพิจารณาพักการลงโทษ ซึ่งเรียกว่าการกำาหนด minimum terms
โดยสำาหรับความผิดร้ายแรง เช่น ฆ่าผู้อื่นโดยไตร่ตรองไว้ก่อนหรือฆ่าโดยทารุณโหดร้าย
กฎหมายจะวางกรอบให้ศาลกำาหนดระยะเวลาจำาคุกขั้นตำ่าไว้อย่างค่อนข้างยาวนาน สำาหรับ
ประเทศไทยในช่วงปี ๒๕๕๙ ที่มีการยกร่างพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ขึ้นใหม่ทั้งฉบับก็มี
แนวคิดที่จะกำาหนดหลักการนี้ไว้ในกฎหมายราชทัณฑ์แต่ในที่สุดก็ไม่ได้ดำาเนินการ อย่างไร
ก็ดี ในร่างแผนการปฏิรูปประเทศด้านกระบวนการยุติธรรมได้กำาหนดกิจกรรมปฏิรูปให้มีการ
ศึกษาและพัฒนาหลักเกณฑ์เรื่องนี้ ทั้งนี้ โดยคำานึงถึงความปลอดภัยของสังคมและการกลับคืน
สู่สังคมของผู้กระทำาผิดประกอบกัน ซึ่งอาจนำาไปสู่การแก้ไขกฎหมายราชทัณฑ์ในอนาคต
๕. การปฏิรูปการกำาหนดโทษอาญาเพื่อสร้างความเท่าเทียมในการลงโทษอาญา
๕.๑ ความเท่าเทียมกันในการกำาหนดโทษ (equality in sentencing)
นอกจากข้อเรียกร้องว่าคดีที่มีความร้ายแรงเช่นเดียวกันควรได้รับโทษเท่ากัน
อันเป็นเงื่อนไขหนึ่งของความยุติธรรมแล้ว ปัญหาความเท่าเทียมกันในการกำาหนดโทษ
ยังครอบคลุมถึงกรณีที่มีการใช้โทษบางอย่างกับบุคคลกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งมากเกินสมควร
(disproportionate involvement) เช่น ใช้โทษจำาคุกกับชนกลุ่มน้อย คนด้อยการศึกษา
หรือคนว่างงาน มากกว่าคนกลุ่มอื่นๆ เป็นต้น อันเป็นปรากฏการณ์ที่นักทัณฑวิทยาตะวันตก
เรียกว่า mass incarceration และกรณีที่ผลกระทบของโทษอย่างเดียวกันที่มีต่อต่างบุคคล
หรือบุคคลต่างประเภทกัน (differentiate impact) เช่น ผู้ต้องขังที่มีบุตรอาจได้รับผล
กระทบจากระยะเวลาจำาคุกมากกว่าผู้ต้องขังที่ไม่มีบุตร แม้จะทำาผิดอย่างเดียวกัน และได้รับ
โทษจำาคุกเป็นระยะเวลาเท่ากัน หรือผู้ต้องโทษปรับที่มีฐานะต่างกัน จะได้รับผลกระทบจาก
โทษปรับอัตราเดียวกันแตกต่างกัน ซึ่งนำาไปสู่ข้อเสนอให้นำาโทษปรับแบบ day fines มาใช้
เพื่อให้คนจนและคนรวยที่ถูกปรับ “เจ็บเท่ากัน” โดยในแผนการปฏิรูปประเทศได้กำาหนดให้
มีการนำาระบบ day fine มาใช้ด้วย โดยต้องมีการแก้ไขกฎหมายและจัดทำาระบบฐานข้อมูล
รายได้เพื่อรองรับระบบดังกล่าว
128 เล่มที่ ๓ ปีที่ ๖๕
