Page 141 - ดุลพาห เล่ม3.indd
P. 141
ดุลพาห
เมื่อการกักขังหรือจำาคุกแทนค่าปรับมีกรณีที่ใช้ได้อย่างจำากัด การคำานวณ
ระยะเวลาของการกักขังหรือจำาคุกจึงควรพิจารณาจากระดับความรุนแรงของการดื้อดึงไม่
ชำาระค่าปรับ ไม่ใช่คำานวณจากอัตราค่าปรับที่ค้างชำาระ เช่น ในกรณีของประเทศไทย และย่อม
ไม่มีกรณีที่จะกักขังแทนค่าปรับถึง ๑ หรือ ๒ ปี ได้ การพยายามแก้ไขอัตราการกักขังแทนค่าปรับ
ให้สอดคล้องกับภาวะเศรษฐกิจที่กระทำาครั้งสุดท้ายในปี ๒๕๕๙ แม้จะกระทำาด้วยเจตนาที่ดี
แต่เป็นการแก้ไขปัญหาที่ไม่ตรงจุด ซึ่งประเด็นเรื่องการแก้ไขวิธีการบังคับโทษปรับให้เกิด
ความเสมอภาคก็อยู่ในแผนปฏิรูปประเทศด้านกระบวนการยุติธรรมเช่นกัน
๖. การปฏิรูปการกำาหนดโทษอาญาเพื่อลดการใช้โทษจำาคุกและลดจำานวน
ผู้ต้องขังในเรือนจำา
๖.๑ เหตุใดการที่ผู้ต้องขังล้นเรือนจำาจึงเป็นปัญหา
หากคิดโดยสามัญสำานึกอาจเข้าใจว่าการที่ผู้ต้องขังล้นเรือนจำาน่าจะเป็น
ปรากฏการณ์ปกติ เพราะเมื่อคดีอาญาเกิดขึ้นมาก ก็เป็นธรรมชาติที่จะมีผู้ต้องขังในเรือนจำา
มากขึ้น ทั้งที่ความเป็นจริงแล้ว การที่ผู้ต้องขังล้นเรือนจำาส่งผลกระทบทั้งต่อตัวผู้ต้องขัง
เจ้าหน้าที่ กระบวนการยุติธรรมและภาพลักษณ์ของประเทศ ดังจะกล่าวถึงต่อไป
๑) ผลกระทบต่อตัวผู้ต้องขัง
การที่มีผู้ต้องขังอยู่ในเรือนจำาเกินกว่าความจุที่เรือนจำาจะรองรับได้ย่อมส่งผล
กระทบต่อสภาพความเป็นอยู่ของผู้ต้องขังที่ต้องอยู่กันอย่างแออัดและต้องแบ่งปันทรัพยากร
ของเรือนจำาที่มีอย่างจำากัด เช่น อาหาร เครื่องนุ่งห่ม บริการด้านการศึกษา และการรักษา
พยาบาล เป็นต้น ทั้งการที่มีผู้ต้องขังจำานวนมากย่อมทำาให้การดูแลสอดส่องของเจ้าหน้าที่
เป็นไปอย่างไม่ทั่วถึง จึงอาจเกิดปัญหาการทำาร้ายร่างกายหรือการเอารัดเอาเปรียบระหว่าง
ผู้ต้องขังด้วยกันได้ อาจมีข้อโต้แย้งว่าเป็นการสมควรแล้วที่ผู้ต้องขังโดยเฉพาะนักโทษเด็ดขาด
จะมีความเป็นอยู่ที่ยากลำาบากเพราะเป็นผู้ละเมิดกฎเกณฑ์ของสังคม แต่ต้องยอมรับว่า
ผู้ต้องขังยังคงมีศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์และสิทธิของผู้ต้องขังได้รับการรับรองในหลัก
กฎหมายสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศซึ่งประเทศไทยมีพันธกรณีต้องปฏิบัติตาม
๒) ผลกระทบต่อเจ้าหน้าที่
การที่มีผู้ต้องขังจำานวนมากย่อมทำาให้การดูแลสอดส่องผู้ต้องขังเป็นไปได้ยาก
อาจเป็นปัจจัยให้เกิดการก่อความวุ่นวายในเรือนจำาอันกระทบต่อความปลอดภัยของ
130 เล่มที่ ๓ ปีที่ ๖๕
