Page 242 - Maket 17-11_merged

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

Mặc dù vậy, nhìn chung lượng vốn đầu tư vào nông nghiệp chưa có nhiều chuyển biến
trong thập kỷ qua. Mặc dù giá trị đầu tư vào ngành nông nghiệp đã tăng, nhưng cũng chỉ thu
hút được khoảng 6% đầu tư toàn xã hội vào cuối kỳ. Trong đó, nhà nước là chủ thể đầu tư
vào nông nghiệp lớn nhất.
Một điểm đáng lưu ý nữa là cơ cấu đầu tư công chậm thay đổi, chưa phù hợp với định
hướng của Nghị quyết Tam nông và đặc biệt là Đề án tái cơ cấu nông nghiệp. Theo hai văn
bản này thì đầu tư công cần được tái cơ cấu theo hướng giảm bớt tỷ trọng đầu tư vào khâu
sản xuất (đặc biệt là cơ sở hạ tầng thủy lợi) và tập trung nhiều vào KHCN và các khâu sau
thu hoạch (chế biến sâu, quản lý chuỗi, thương mại hóa sản phẩm). Trong thực tế, cơ cấu
đầu tư công (phần do Bộ Nông nghiệp và PTNT quản lý) không có nhiều thay đổi giữa hai
giai đoạn 2006–2010 và 2011–2014, khi tỷ trọng của đầu tư cho thủy lợi vẫn chiếm đến 86%
vào giai đoạn sau. Việc thiếu đầu tư vào KHCN và các khâu sau thu hoạch đang là nút thắt
nghiêm trọng trong nâng cao năng lực cạnh tranh của các nông sản, cũng như tăng cường
khả năng tiếp cận với các thị trường lớn có giá trị cao.
Đầu tư của khu vực tư nhân và FDI tuy có tăng lên, nhưng vẫn còn rất nhỏ bé. Năm
2017, cả nước có thêm hơn doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp được thành lập mới,
nâng tổng số doanh nghiệp hoạt động trong nông nghiệp lên hơn 5 600 doanh nghiệp. Mặc
dù vậy, số lượng doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này vẫn ở mức khiêm tốn, chỉ chiếm hơn
1% số doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam. Trên 95% các doanh nghiệp đầu tư vào
ngành nông nghiệp hiện nay có quy mô vừa và nhỏ.
Quy mô vốn bình quân trong các doanh nghiệp nông nghiệp trong nước năm 2016 tăng
gấp gần 3 lần so với năm 2005, đạt 35,8 tỷ đồng/doanh nghiệp nhưng vẫn chỉ bằng một nửa
so với vốn bình quân doanh nghiệp cả nước (72,82 tỷ đồng/doanh nghiệp). Vốn đầu tư hàng
năm của các doanh nghiệp nông nghiệp chỉ chiếm một phần rất nhỏ trên tổng vốn đầu tư của
các doanh nghiệp trên cả nước. Năm 2014, tỷ lệ này đạt cao nhất là 1,44% nhưng đến năm
2016 tỷ lệ này giảm xuống chỉ còn 0,94%. Trong khi đó, vốn đầu tư tài chính dài hạn của
các doanh nghiệp nông nghiệp cũng chỉ chiếm dưới 1,6% của tổng số các doanh nghiệp tại
Việt Nam. Tương tự, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào nông nghiệp hiện nay cũng
rất thấp và không ổn định. Theo Cục Đầu tư nước ngoài (2019), tính đến tháng 2/2019, đầu
tư lũy kế FDI vào nông nghiệp chỉ ở mức 3,5 tỷ USD với 514 dự án, chiếm dưới 1% tổng
đầu tư FDI vào Việt Nam.
5.2 Nguồn lực lao động nông nghiệp, nông thôn

Hiện nay, mặc dù lực lượng lao động nông thôn đông đảo, nhưng trình độ văn hóa,
chuyên môn còn hạn chế, chỉ có khoảng 9% lao động có trình đồ đại học, trong khi 80% lao
động chưa qua bất kỳ một khoá đào tạo chuyên môn nào. Khả năng hấp thu lao động của
khu vực công nghiệp và dịch vụ còn yếu, nên quá trình rút lao động ra khỏi nông nghiệp
diễn ra chậm. Trong giai đoạn 2000-2016, lao động nông nghiệp chỉ giảm được khoảng

240