Page 391 - Ίστοριών τα σωζόμενα • Historias (Libros I-IV)
P. 391

ὑγρὸν ὑπὸ τῶν συνισταμένων ἐγχωμάτων ἀεὶ  que se acumulan, y por eso crece continuamente,
       προσαναβαίνει  καὶ  φέρεται  κατὰ  τὸν  αὐτὸν  y  se  vierte  de  la  misma  manera  por  las
       λόγον διὰ τῶν ὑπαρχουσῶν ἐκρύσεων. [10] τῆς  desembocaduras  existentes.  10  Puesto  que  el
       δ᾽ ἐγχώσεως καὶ τῆς ἐπιρρύσεως ἀδιαπαύστου  depósito  y  el  vertido  de  materia  de  aluvión  son
       καὶ συνεχοῦς γινομένης ἐκ τῶν ποταμῶν, καὶ  incesantes  y  continuos,  se  sigue  de  ahí  que
       τὴν  ἀπόρρυσιν  ἀδιάπαυστον  καὶ  συνεχῆ  también ha de ser constante y continuo el vertido
       γίνεσθαι διὰ τῶν στομάτων ἀναγκαῖον. [11] αἱ  por las bocas. 11 Éstas son las razones verdaderas
       μὲν οὖν ἀληθεῖς αἰτίαι τοῦ ῥεῖν ἔξω τὸν Πόντον  por las cuales el agua del Ponto Euxino vierte hacia
       αἵδ᾽  εἰσίν,  οὐκ  ἐξ  ἐμπορικῶν  ἔχουσαι  afuera. Su credibilidad no se funda en narraciones
       διηγημάτων τὴν πίστιν, ἀλλ᾽ ἐκ τῆς κατὰ φύσιν  de comerciantes, sino en una explicación natural;
       θεω ρίας, ἧς ἀκριβεστέραν εὑρεῖν οὐ ῥᾴδιον:           no sería fácil encontrar otra más exacta.


       40 [1] ἐπεὶ δ᾽ ἐπὶ τὸν τόπον ἐπέστημεν, οὐδὲν  40 Puesto que nos hemos detenido en este punto,
       ἀφετέον ἀργὸν οὐδ᾽ ἐν αὐτῇ τῇ φάσει κείμενον,  no  hay  que  dejar  nada  que  no  se  haya
       ὅπερ    οἱ   πλεῖστοι     ποιεῖν    εἰώθασι     τῶν  fundamentado,  ni  tan  siquiera  lo  que  está  en  la
       συγγραφέων,  ἀποδεικτικῇ  δὲ  μᾶλλον  τῇ  propia  naturaleza,  que  es  lo  que  suele  hacer  la
       διηγήσει    χρηστέον,      ἵνα   μηδὲν     ἄπορον  mayoría de los historiadores; debemos usar más
       ἀπολείπωμεν τῶν ζητουμένων τοῖς φιληκόοις.  de  una  exposición  apodíctica ,  pero  no  dejar
                                                                                               99
       [2] τοῦτο γὰρ ἴδιόν ἐστι τῶν νῦν καιρῶν, ἐν οἷς  dificultades  a  los  interesados  en  nuestra
       πάντων πλωτῶν καὶ πορευτῶν γεγονότων οὐκ  investigación. 2 Esto es lo indicado para nuestra
       ἂν  ἔτι  πρέπον  εἴη  ποιηταῖς  καὶ  μυθογράφοις  época,  en  la  que  todos  los  parajes  se  han
       χρῆσθαι  μάρτυσι  περὶ  τῶν  ἀγνοουμένων,  [3]  convertido en accesibles por tierra o por mar, y no
       ὅπερ  οἱ  πρὸ  ἡμῶν  πεποιήκασι  περὶ  τῶν  sería  adecuado  usar  como  testigos  de  regiones
       πλείστων,       ἀπίστους       ἀμφισβητουμένων  desconocidas a poetas y a mitógrafos. 3 Esto lo han
       παρεχόμενοι βεβαιωτὰς κατὰ τὸν Ἡράκλειτον,  hecho  casi  siempre  nuestros  predecesores,
       πειρατέον  δὲ  δι᾽  αὐτῆς  τῆς  ἱστορίας  ἱκανὴν  quienes,  según  el  dicho  de  Heráclito,  «aportan
       παριστάναι πίστιν τοῖς ἀκούουσι.                      como garantías, en puntos discutidos, a unos que
                                                             no  merecen  crédito» .  Debemos  intentar  que
                                                                                     100
                                                             nuestra historia ofrezca por sí misma confianza a
                                                             sus lectores.
       [4] φαμὲν δὴ χώννυσθαι μὲν καὶ πάλαι καὶ νῦν  4  Afirmamos,  pues,  que  ya  antiguamente,  y
       τὸν  Πόντον,  χρόνῳ  γε  μὴν  ὁλοσχερῶς  también  ahora,  en  el  Ponto  Euxino  se  acumula
       ἐγχωσθήσεσθαι  τήν  τε  Μαιῶτιν  καὶ  τοῦτον,  material de aluvión, y que, con el tiempo, él y el
       μενούσης  γε  δὴ  τῆς  αὐτῆς  τάξεως  περὶ  τοὺς  Lago Meótido se llenarán por completo si continúa
       τόπους,  καὶ  τῶν  αἰτίων  τῆς  ἐγχώσεως  la misma disposición de estos lugares y las causas
       ἐνεργούντων κατὰ τὸ συνεχές.                          de     este    acumulamiento        van     actuando
       [5]  ὅταν  γὰρ  ὁ  μὲν  χρόνος  ἄπειρος  ᾖ,  τὰ  δὲ  ininterrumpidamente. 5 Efectivamente: el tiempo
       κοιλώματα πάντη πάντως ὡρισμένα, δῆλον ὡς,  es  ilimitado,  pero  las  cuencas  son  limitadas  por
       κἂν  τὸ  τυχὸν  εἰσφέρηται,  πληρωθήσονται  τῷ  todos lados. Luego es evidente que, por mínima
       χρόνῳ. [6] κατὰ φύσιν γὰρ τὸ πεπερασμένον ἐν  que sea la acumulación, con el tiempo se llenarán.
       ἀπείρῳ     χρόνῳ      συνεχῶς      γινόμενον      ἢ  6 Es ley de naturaleza que una cantidad limitada
       φθειρόμενον,  κἂν  κατ᾽  ἐλάχιστον  γίνηται  —        que  crece  o  decrece  continuamente  durante  un


     99  Esta terminología de la época significaba exposición acompañada de pruebas. Referente a esto puede leerse con provecho
     DÍAZ TEJERA, Polibio, págs. LXXXV-XCI.
     100   Este  fragmento  de  Heráclito  no  es  conocido  únicamente  por  este  texto  de  Polibio.  Cf.  H.  DIELS,  Fragmente  der
     Vorsokratiker, I, Berlín, 1951, pág. 149. Si Polibio ha leído directamente a Heráclito o bien ha tomado la cita ya de otro autor,
     por ejemplo, Eratóstenes, cf. WALBANK, Commentary, ad loc.
   386   387   388   389   390   391   392   393   394   395   396