Page 130 - ÇİLEK ÇALIŞTAYI KİTAP

Parmigiano Reggiano kalitesi sayesinde bu gibi firmaların her yıl milyonlarca € kar elde ettiğini
dile getirmişlerdir. Dünya çapında bir ticari ağa sahip olan ABD’li Kraft firması da benzer

şekilde alternatif Parmesan Peyniri üretmekte ve bu anlamda İtalyan üreticileri en zorlayan
işletme olmuştur. İtalyanlar ilk etapta Coğrafi İşaret uygulamasının hukuki bağlayıcılığı

sayesinde firmanın bu şekilde ürün yapamayacağı noktasında haklı bulunurken, firma da buna

karşılık Parmesan Peyniri yerine Pamessello adıyla ürünlerini pazarlamaya başlamıştır
(Babcock ve Clemens, 2004: 10). Fakat bu noktada da Coğrafi İşaret mevzuatı gereği, tıpkı

Basmati Pirinci örneğinde de olduğu gibi Coğrafi İşaretli bir ürünü çağrıştıracak benzer
isimlerin kullanılması da engellenmiştir

Ürünün ünü noktası ise üzerinde durulan bir diğer önemli bileşendir. Şüphesiz bir
ürünün küresel çapta ün kazanması kısa sürede ve kolayca olabilecek bir şey değildir. Çok uzun

bir süre, kaynağını aldığı coğrafi sahayla elde etmiş olduğu ün, Coğrafi İşaretin başlı başına bir
marka olmasını sağlamıştır. Bu ünün korunması, gelecek yıllara da aynen aktarılabilmesi ve

üreticisine iyi bir gelir sağlaması da Coğrafi İşaret uygulamasının temel ilkelerinden birisidir.

Yapılan anketler ve bilimsel çalışmalar göstermiştir ki Coğrafi İşaret, başlı başına bir kalite
güvencesi olarak algılanmaktadır. Bu sayede de Coğrafi İşaretler, günümüz ticari malları gibi

reklam ve tanıtım çalışmalarına yoğun bir şekilde ihtiyaç duymaksızın, elde ettikleri ün /

tanınırlıkla pazarlarda kendilerine kolaylıkla yer bulabilmektedirler. Bordeaux Şarapları, Antep
Baklavası, Rusya Votkası, Çekya Biraları, Prosciutto di Parma küresel ölçekte ün kazanmış

örneklerden birkaçıdır.

Coğrafi İşaret olan ürünlerin ünü, bu kategorideki ürünlerde karşılaşılan sorunların en

önemlisini de beraberinde getirmiştir. Zira Coğrafi İşaret uygulamasını destekleyen ve sıkı
kontrollere tabi olması gerektiğini vurgulayan ülkelerde bu ünün kötüye kullanılması nedeniyle

uygulamaya büyük önem vermektedirler. Esasında Coğrafi İşaret uygulaması ve bu
uygulamanın sıkı hukuki yaptırımlar gerektirmesi en çok bu bileşen nedeniyle ortaya çıkmıştır.

Çünkü bu “ün” bileşeni tüketici üzerinde büyük etkisi olan ve reklama ihtiyaç duyulmaksızın

ürün pazarlamasını kolaylaştıran bir faktör olduğundan sahte, taklit veya benzer ürünlerin bu
ünü kullanarak haksız kazanç elde etmeleri bir açıdan Coğrafi İşaret uygulamasını zorunluluk

haline getirmiştir. Uzun yıllar pazarlarda tüketici güveni kazanmış, coğrafi menşei ve tarihsel
kökleriyle ünlenmiş bir ürün, pazar değeri yüksekse eğer ürünün düşük kalitede taklitleri kötü

niyetli üreticiler tarafından kullanılmaktadır. Son yıllarda pek çok ürünün, özellikle de zanaat
ürünlerinin düşük kalitede taklitlerinin Uzak Doğu (Çin başta olmak üzere) kaynaklı dünya

pazarlarına yayılması, bu alanda ister istemez olumsuz bir tablo yaratmaktadır. Bu açıdan

Coğrafi İşaret uygulamasının en önemli katkısı, ürün adı ve ününü koruyarak, taklitlerinden