Page 226 - สารานุกรมพืช ในประเทศไทย (ฉบับย่อ) เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ E-BOOK โดย พระครูโสภณวีรานุวัตร, ดร. วัดป่า สุพรรณบุรี.

เทียนหิน

เอกสารอ้างอิง สารานุกรมพืชในประเทศไทย ติดเหนือจุดกึ่งกลางหลอดกลีบ ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ 4 มม. อับเรณูมีขนเครา
Ruchisansakun, S., P. Triboun and T. Jenjitikul. (2014). A new species of Impatiens เกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน 3 อัน จานฐานดอกรูปทรงกระบอกกว้าง ยาว 1-1.5 มม.
(Balsaminaceae) from southwestern Thailand. Phytotaxa 174(4): 237-241.
Shimizu, T. (2000). New species of Thai Impatiens (Balsaminaceae) 2. Bulletin ก้านเกสรเพศเมียยาวประมาณ 0.7-1.8 ซม. รังไข่เกลี้ยง ผลรูปแถบ ยาว 2-2.5 ซม.
of the National Science Museum. Tokyo, Series B (Botany) 29: 39. (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ ดอกกระดิ่ง, สกุล)
Suksathan, P. and P. Triboun. (2009). Ten new species of Impatiens (Balsami- พืชถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคใต้ที่สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช และกระบี่
naceae) from Thailand. Gardens’ Bulletin Singapore 61(1): 174.
ขึ้นบนโขดหินตามสันเขาในป่าดิบชื้น ความสูง 900-1200 เมตร
เอกสารอ้างอิง
Nangngam, P. and J.F. Maxwell. (2013). Didymocarpus (Gesneriaceae) in
Thailand. Gardens’ Bulletin Singapore 65(2): 213-214.

เทียนสว่าง: แผ่นใบหนา กลีบปากรูปแตร เดือยโค้งงอ กลีบดอกกลีบกลางรูปหัวใจ กลีบปีกคู่นอกใหญ่กว่าคู่ใน
มีปื้นสีเหลืองที่โคน (ภาพ: บางเบิด ชุมพร - RP)

เทียนหิน: ใบเรียงตรงข้าม ขอบจักฟันเลื่อย 2 ชั้น โคนใบเบี้ยว ดอกออกเป็นช่อกระจุกซ้อน มีขนต่อมกระจาย
กลีบดอกสมมาตรด้านข้าง หลอดกลีบแคบ ผลรูปแถบ (ภาพ: เขาพนมเบญจา กระบี่ - MP)
โทงเทง
Physalis angulata L.
วงศ์ Solanaceae
เทียนสันติสุข: ใบมีขนหนาแน่นด้านบน กลีบปากเป็นถุง เดือยโค้งยาว กลีบดอกกลีบกลางรูปหัวใจ กลีบปีกมีปื้นสีขาว
ด้านใน ผลมีขนหนาแน่น (ภาพ: แม่ก�าปอง เชียงใหม่ - RP) ไม้ล้มลุก สูง 30-100 ซม. กิ่งเป็นเหลี่ยม ใบรูปรี รูปขอบขนาน หรือแกมรูปไข่
ยาว 3-6 ซม. ขอบเรียบหรือจักซี่ฟันห่าง ๆ คล้ายเป็นพูตื้น ๆ ก้านใบยาว 1-3 ซม.
ดอกออกเดี่ยว ๆ ตามซอกใบ ก้านดอกยาว 0.5-1.5 ซม. กลีบเลี้ยงยาว 4-5 มม.
แยกเป็น 5 แฉกลึก ประมาณกึ่งหนึ่ง มีขนกระจาย ดอกรูประฆัง บานคล้ายกงล้อ
สีเหลืองอ่อนหรืออมสีขาว โคนด้านในมีจุดสีน�้าตาลเรียงเป็นวง มีขนยาว
หลอดกลีบดอกยาว 4-8 มม. ปลายแยกเป็น 5 แฉกตื้น ๆ รูปสามเหลี่ยมกว้าง
เกสรเพศผู้ 5 อัน ติดที่โคนหลอดกลีบดอก ก้านเกสรเพศผู้หนา ยาว 3-4 มม.
รังไข่เกลี้ยง พลาเซนตารอบแกนร่วม ก้านเกสรเพศเมียยาวเท่า ๆ เกสรเพศผู้
ยอดเกสรจัก 2 พู ผลรูปรีเกือบกลม ยาว 1-1.2 ซม. กลีบเลี้ยงบาง ขยายหุ้มจนมิด
มี 10 สัน ผิวเป็นเส้นร่างแห เมล็ดจ�านวนมาก
เทียนสิรินธร: ล�าต้นเกาะเลื้อย มักห้อยลง แผ่นใบหนา กลีบปากเป็นถุงโค้งเรียวยาวเป็นเดือย กลีบดอกกลีบกลาง เป็นวัชพืชทั่วไปในเขตร้อน ความสูงถึงประมาณ 1500 เมตร
รูปไข่กลับ กลีบปีกคู่ในยาวเท่า ๆ คู่นอก (ภาพ: เขาสก สุราษฎร์ธานี - PK)
สกุล Physalis L. มีประมาณ 75 ชนิด ส่วนใหญ่พบในอเมริกา ในไทยพบเป็น
วัชพืช 2 ชนิด อีกชนิดคือ หญ้าต้อมต๊อก P. minima L. ก้านดอกสั้น ดอกและผล
ขนาดเล็กกว่า และมีที่นำาเข้ามาปลูกเป็นไม้ผล ได้แก่ กูสเบอรี่ P. peruviana L.
ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “physa” ถุง ตามลักษณะผล
เอกสารอ้างอิง
Zhang, Z.Y., A. Lu and W.G. D’Arcy. (1994). Solanaceae. In Flora of China
Vol. 17: 311-312.

เทียนสุขสถาน: ใบเรียงเวียน รูปแถบ ช่อดอกมี 1-3 ดอก เรียงหนาแน่นช่วงปลายกิ่ง ก้านช่อสั้น ก้านดอกยาว
กลีบดอกกลีบกลางพับงอกลับ กลีบปีกเชื่อมติดกัน (ภาพ: ทองผาภูมิ กาญจนบุรี - PK)
เทียนหิน
Didymocarpus ovatus Barnett
วงศ์ Gesneriaceae
ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 50 ซม. มีขนหยาบหนาแน่นตามล�าต้น แผ่นใบทั้งสองด้าน
และก้านใบ มีขนต่อมตามช่อดอก ใบเรียงตรงข้าม รูปไข่ ยาว 5-15 ซม. โคนเบี้ยว
ก้านใบยาว 1.5-9 ซม. ช่อดอกออกตามซอกใบใกล้ยอด ก้านช่อยาว 6-9 ซม. ใบประดับ
รูปไข่กว้าง ยาวประมาณ 4 มม. ก้านดอกยาว 3-5 มม. กลีบเลี้ยงแยกจรดโคน
เกลี้ยง รูปใบหอก ยาว 4-4.5 มม. ดอกรูปดอกเข็ม สีม่วงอมน�้าตาลแดง หลอดกลีบ
สีขาวเรียวแคบ ยาว 1.5-2 ซม. ปลายบานออกเล็กน้อย กลีบบนกลม จักตื้น ๆ
โทงเทง: กิ่งเป็นเหลี่ยม ดอกรูประฆัง มีขน บานคล้ายกงล้อ กลีบเลี้ยงบาง ขยายหุ้มจนมิด มี 10 สัน ผิวเป็นเส้น
กลีบล่างแผ่กว้าง กว้างประมาณ 6 มม. ยาวประมาณ 4 มม. เกสรเพศผู้ 2 อัน ร่างแห (ภาพซ้าย: พิษณุโลก - RP); หญ้าต้อมต๊อก: ก้านดอกสั้น ดอกและผลขนาดเล็กกว่า (ภาพขวา: ตาก - RP)

206

59-02-089_113-212_Ency new1-3_J-Coated.indd 206 3/1/16 5:30 PM