Page 17 - Publicationa15
P. 17
ปาฐกถาพิเศษ โดย ศาสตราจารย์ ดร.วิษณุ เครืองาม 9
พิสดารกว่านั้นอีก เพราะว่า The Rule of Law หลักนิติธรรมนั้นพอชาวอังกฤษ
ลงเรือเมย์ฟลาวเวอร์ (mayflower) ข้ามจากเกาะอังกฤษไปอเมริกา คนที่ไปเป็น
คนอังกฤษ ทั้งนั้น หลบลี้หนีความอยุติธรรม เอาหลัก The Rule of Law
ตามไปด้วย และก็เอาไปใช้ที่อเมริกา ใช้ไปนับร้อยปี เมื่อร่างรัฐธรรมนูญอเมริกา
ก็เอาไปใส่ในรัฐธรรมนูญอเมริกา แต่ก็ยังตะขิดตะขวงใจที่จะใส่ The Rule of
Law เขาก็อยากจะมีอะไรให้แปลกออกไปบ้าง แล้วก็รังเกียจหนักถ้าจะเรียก
หลักนิติรัฐ หรือ Legal state เพราะฟังแล้วว่าจะดูเป็นภาคพื้นยุโรปเกินไป ก็ไป
ค้นได้ค�าเก่าในประวัติศาสตร์โบราณ จนเกิดเป็นค�าในระบบรัฐธรรมนูญอเมริกา
จนทุกวันนี้ว่า Due process of Law เนื้อหาของ The Rule of Law, Legal
state, Due process of Law มีความใกล้เคียงกัน มีอะไรบางอย่างแตกต่างกัน
บ้าง ในเมื่อจะดัดแปลง ก็ให้มันต่างกันบ้างแต่มีอะไรหลายอย่างคล้ายคลึงกัน
เราเองประเทศไทย ก็เก่งนะครับ ในการที่จะลอกใครแล้วรู้จักดัดแปลง
เพราะฉะนั้นเราคิดว่า หลัก The Rule of Law หลัก Legal state หลัก Due
process of Law เป็นหลักที่ดี เราก็เอามาใช้ ของดีนั้นเราไม่ต้องรังเกียจ
หรอกครับ คงคล้ายๆ กับที่ประธานเหมา เจ๋อ ตุง ท่านพูดว่าแมวมันจับหนูได้
ทั้งนั้น อย่าไปสนใจว่าแมวมันมีสีอะไร ขอให้จับหนูก็ใช้ได้ หลักนิติธรรมมันดี
ทั้งนั้น ดีส�าหรับประชาชน ดีส�าหรับประเทศชาติ ดีส�าหรับรัฐบาล ดีส�าหรับศาล
ดีส�าหรับคนทั้งหลายทั้งปวง อย่าไปติดใจว่าจะไปเรียกอะไร เอามาใช้เถอะ
ความจริงเราก็มีหลักของเราเองอยู่แล้ว ที่พอฟัดพอเหวี่ยงกับหลักนิติธรรม
เพราะถ้าถามถึง เจตนารมณ์ของหลักนิติธรรม นิติรัฐ และ Due process of Law
มีไว้เพื่ออะไร ค�าตอบคือมีไว้เพื่อเหนี่ยวรั้งก�ากับรัฐไม่ให้ใช้อ�านาจล้นพ้นจน
เกินไปตามอ�าเภอใจ
ไทยเราก็มีหลักที่เอาไว้เหนี่ยวรั้งผู้ปกครอง ไม่ให้เตลิดเปิดเปิงตามอ�าเภอใจ
เกินไป ต้องอยู่ในกรอบ ในร่องในรอย คือเหนือฟ้ายังมีฟ้านั่นเอง และฟ้าอะไร
ที่เหนือฟ้า เมืองไทยเรามีหรือ เมื่อปี พ.ศ.2427 (ร.ศ.103) ครั้งที่เจ้านาย
และข้าราชการจ�านวนหนึ่ง ท�าหนังสือกราบบังคมทูล พระพุทธเจ้าหลวงขอ
พระราชทาน constitution อ้างว่า ในนานาประเทศเขามี constitution
กันทั้งนั้น ประเทศเขาถึงเจริญรุ่งเรือง ประเทศสยามสมควรจะต้องมี
_17-0315(001-027)1.indd 9 4/27/60 BE 11:52 AM
