Page 15 - เอกสารประกอบการเรียนการสอนวิชาการผลิตพืชไร่

การจ าแนกพืชมีดอก พืชไร่มีความส าคัญทางเศรษฐกิจเป็นพืชที่จัดอยู่ในกลุ่มนี้ทั้งหมด ลักษณะที่

ส าคัญของกลุ่มนี้คือ มีดอก มีผล และเมล็ด สามารถจ าแนกได้ 2 กลุ่ม คือ
2.1 พืชใบเลี้ยงเดียว คือ พืชที่มีใบเลี้ยง 1 ใบ ลักษณะเส้นใบจะขนานไปตามความยาวของใบพืชมัก
เป็นพืชตระกูลหญ้า ล าต้นเป็นข้อ ปล้อง ใบแตกตามข้อ ก้านใบหุ้มรอบล าต้น ใบมีลักษณะเรียวยาว ปลายใบ

ทิ้งดิ่ง ผลผลิตมักเป็นผล และเมล็ด เช่น ข้าว ข้าวโพด เป็นต้น
2.2 พืชใบเลี้ยงคู่ คือ พืชที่มีใบเลี้ยง 1 คู่ ลักษณะใบเป็นร่างแห มักเป็นพืชตระกูลถั่ว ล าต้นแตกกิ่ง

แขนงเป็นทรงพุ่มหรือเลื้อยตามพื้นดิน ใบมีลักษณะป้อม สั้น รูปทรงต่าง ๆ มีมากกว่า 1 ใบ ใน 1 ก้านใบ
ผลผลิตมักเป็นผล และเมล็ด เช่น พืชตระกูลถั่วต่าง ๆ
ความแตกต่างระหว่างพืชใบเลี้ยงคู่และพืชใบเลี้ยงเดี่ยว

พืชใบเลี้ยงเดี่ยว พืชใบเลี้ยงคู่

1. มีใบเลี้ยงใบเดียวเมื่องอกออกจากเมล็ด 1. มีใบเลี้ยง2 ใบ เมื่องอกออกจากเมล็ด

2. ใบโดยทั่วไปมีเส้นใบเรียงแบบขนาน 2. ใบโดยทั่วไปมีเส้นใบเป็นร่างแห

3. ใบมีกาบใบ 3. ใบไม่มีกาบใบ

4. มีระบบรากฝอย 4. มีระบบรากแก้ว

5. ล าต้นมองเห็นข้อปล้องชัดเจน 5. ล าต้นเห็นข้อปล้องไม่ชัดเจน

3. การจ าแนกพืชไร่ตามลักษณะการใช้ประโยชน์
จ าแนกโดยอาศัยพื้นฐานการใช้ประโยชน์จากองค์ประกอบและส่วนต่าง ๆ ที่ส าคัญของพืช สามารถ

แบ่งออกได้เป็นกลุ่มดังนี้
3.1 ธัญพืช หมายถึง พืชล้มลุกตระกูลหญ้า ที่ให้เมล็ดเป็นอาหารของมนุษย์และสัตว์โดยไม่เป็นพิษ
เช่น ข้าว ข้าวโพด ข้าวสาลี ข้าวไรย์ ข้าวโอ๊ต ข้าวบาเลย์ เป็นต้น

3.2 พวกถั่ว หมายถึง พืชที่อยู่ในตระกูลถั่วที่ให้เมล็ดเป็นอาหาร เช่น ถั่วเหลือง ถั่วเขียว ถั่วลิสง
เป็นต้น

3.3 พืชอาหารสัตว์ หมายถึง พืชพวกหญ้า ผัก หรือถั่ว ที่อยู่ในรูปของแห้งหรือยังสดอยู่ น ามาใช้ใน
การเลี้ยงสัตว์ เช่น ถั่วต่าง ๆ ฟางข้าว ข้าวโพด หญ้าต่าง ๆ เป็นต้น
3.4 พืชที่ใช้รากเป็นประโยชน์ หมายถึง พืชที่สามารถน ารากมาใช้เป็นประโยชน์ ในด้านเป็นอาหาร

ของมนุษย์และสัตว์ เช่น มันเทศ มันส าปะหลัง หัวบีท เป็นต้น
3.5 พืชใช้หัว หมายถึง พืชที่มีล าต้นขนาดใหญ่อยู่ใต้ดินส าหรับเก็บสะสมอาหาร และสามารถน ามาใช้

เป็นประโยชน์แก่มนุษย์ได้ เช่น มันฝรั่ง เผือก เป็นต้น
3.6 พืชเส้นใย หมายถึง พืชที่ปลูกขึ้นเพื่อใช้เส้นใยทางอุตสาหกรรม เช่น ท าเชือก กระสอบ เสื้อผ้า
วัสดุเย็บปักถักร้อยต่าง ๆ เช่น ฝ้าย ป่าน ปอ ศรนารายณ์ เป็นต้น

3.7 พืชให้น้ าตาล หมายถึงพืชที่สามารถน าเอาส่วนใดส่วนหนึ่งมาผลิตน้ าตาลได้ เช่น อ้อย หัวบีท
เป็นต้น

เอกสารประกอบการเรียนการสอนวิชาการผลิตพืชไร่ รหัสวิชา 20501 – 2202 หน้า 12