Page 69 - เอกสารประกอบการเรียนการสอนวิชาการผลิตพืชไร่

บทที่ 9

การเพิ่มมูลค่าผลผลิตพืชไร่

1. ประโยชน์ของการเพิ่มมูลค่าผลผลิตพืชไร่

การเพิ่มมูลค่าผลผลิตพืชไร่ เป็นวิธีการต่าง ๆ ที่ใช้เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลผลิตพืชไร่หลังจากเก็บ
เกี่ยว ทั้งนี้รวมถึงการเปลี่ยนแปลงรูปร่างของผลผลิตด้วยซึ่งการเพิ่มมูลค่ามีประโยชน์ดังนี้
1) ท าให้จ าหน่ายผลผลิตได้ราคาสูงขึ้น

2) แก้ปัญหาการจ าหน่ายผลผลิตล้นตลาด
3) ลดการสูญเสียและเสื่อมคุณภาพของผลผลิต
4) ท าให้เกิดสินค้าใหม่ ๆ ตรงกับความต้องการของผู้บริโภค
5) ท าให้เกิดการรวมกลุ่มของเกษตรกรในการสร้างผลิตภัณฑ์ใหม่มีความเข้มแข็งในองค์กร
6) ช่วยยกระดับคุณภาพของสินค้าพืชไร่ให้ได้มาตรฐาน

7) สร้างรายได้ให้เกษตรกรเกษตรกรมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นเป็นการพัฒนาอาชีพอย่างยั่งยืน

2. แนวทางการเพิ่มมูลค่าผลผลิตพืชไร่

การเพิ่มมูลค่าผลผลิตพืชไร่ เป็นการเพิ่มมูลค่าผลผลิตภายหลังจากการเก็บเกี่ยว การที่จะท าให้ผลผลิต
พืชไร่มีมูลค่าเพิ่มขึ้นต้องเริ่มตั้งแต่การเลือกพันธุ์ การปลูก การปฏิบัติดูแลรักษา การเก็บเกี่ยว และการจัดการ
หลังการเก็บเกี่ยวที่ถูกต้อง การจัดการที่ถูกต้องจะท าให้ได้ผลผลิตที่ดีมีคุณภาพ ส่งผลต่อการเพิ่มมูลค่าของ
ผลผลิตหรือมูลค่าของผลิตภัณฑ์ ซึ่งการเพิ่มมูลค่าผลผลิตสามารถด าเนินการได้หลายแนวทาง อยู่กับชนิดของ

ผลผลิตพืชไร่ วัตถุประสงค์ของการแปรรูป ความต้องการของกลุ่มผู้บริโภค หรือความต้องการของตลาดด้วย
แนวทางการเพิ่มมูลค่าผลผลิตพืชไร่ที่นิยมปฏิบัติมีดังนี้
1. การลดความชื้นของผลผลิต ผลผลิตที่มีความชื้นต่ าจะจ าหน่ายได้ราคาสูงกว่าผลผลิตที่มีความชื้น
สูง เพราะความชื้นสูงจะท าให้ผลผลิตเน่าเสียง่าย เสื่อมคุณภาพเร็ว แต่อย่างไรก็ตามผลผลิตที่มีความชื้นต่ า

เกินไปจะท าให้น้ าหนักผลผลิตน้อย มีผลต่อราคาเช่นเดียวกัน ดังนั้นควรลดความชื้นในระดับที่เหมาะสมจะท า
ให้มูลค่าของผลผลิตเพิ่มขึ้น
2. การเก็บรักษา การเก็บรักษาผลผลิตในสภาพที่เหมาะสมเพื่อรอจ าหน่ายในช่วงที่ผลผลิตมีราคาสูง
โดยที่ผลผลิตอย่างมีคุณภาพเหมือนเดิมจะท าให้มูลค่าของผลผลิตเพิ่มขึ้นได้

3. การท าความสะอาดผลผลิต ผลผลิตภายหลังจากการเก็บเกี่ยวจะมีสิ่งเจือปน เช่น เศษดิน ส่วน
ของต้นพืชที่ติดมาด้วย ถ้าจ าหน่ายไปโดยไม่มีการท าความสะอาดจะท าให้จ าหน่ายได้ในราคาที่ต่ า เพราะถูกหัก
น้ าหนัก เช่น ถั่วเหลืองถ้ามีสิ่งเจือปนเกิน 3 % หรือมีเมล็ดเสีย เมล็ดแตกหักเกิน 5% จะท าให้ผลผลิตถูกหัก

น้ าหนัก แต่ถ้ามีการท าความสะอาดผลผลิตจะท าให้จ าหน่ายผลผลิตได้ในราคาที่สูงขึ้น วิธีการท าความสะอาด
สามารถท าได้หลายวิธีแล้วแต่ละชนิดของผลผลิตพืชไร่
4. การจัดมาตรฐานผลผลิตหรืออาจเรียกว่า การคัดเกรดคุณภาพ เป็นการท าให้ผลผลิตมีลักษณะ
เหมือนหรือคล้ายคลึง มีคุณภาพสม่ าเสมอได้มาตรฐานเดียวกัน ท าให้เกิดความสะดวกในการซื้อขาย ผลผลิต
สามารถจ าหน่ายผลผลิตได้ในราคาที่สูงขึ้น ซึ่งสถานที่จัดอาจเป็นมาตรฐาน ความต้องการพ่อค้าคนกลาง

โรงงานอุตสาหกรรมมาตรฐานของประเทศ หรือมาตรฐานระหว่างประเทศ วิธีการจัดชั้นมาตรฐานอาจท าได้
โดยการคัดขนาด คัดแยก พิจารณาจากสีของผลผลิต อัตราการแปรสภาพหรือการตรวจสอบคุณสมบัติอื่น ๆ
เช่น ความหวานของอ้อย เปอร์เซ็นต์แป้งของมันส าปะหลัง เป็นต้น

เอกสารประกอบการเรียนการสอนวิชาการผลิตพืชไร่ รหัสวิชา 20501 – 2202 หน้า 66