Page 109 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser
P. 109

3. Przymiotnik



                                                                                       1
                        B.  ZAIMKI PRZYMIOTNE DZIERŻAWCZE
                        LES ADJECTIFS POSSESSIFS

                        1.  Definicja


                  199  Zaimki przymiotne dzierżawcze to takie, które określają rzeczownik pod względem
                        jego przynależności do kogoś lub czegoś:
                                Ce sont mes pierres, mes herbes, mes pâtures : des pierres, des herbes, des pâtures parti‑
                                culières. (J.-P. Otte)
                        Zdarza  się,  że  zaimek  przymiotny  zwany „dzierżawczym”  nie  jest  ściśle  powiązany
                        z pojęciem posiadania, lecz określa inne relacje:
                                Mon bon monsieur. On s’élança à sa poursuite itd.

                  200  Zaimki przymiotne dzierżawcze w języku francuskim:
                                                 Jeden właściciel            Wielu właścicieli
                                                                Wiele      Jeden       Wiele
                                           Jeden przedmiot
                                                               przedm.     przedm.    przedm.
                                          R. m.       R. ż.   Oba rodzaje  Oba rodzaje  Oba rodzaje
                             1. os.       mon         ma         mes       notre        nos
                             2. os.       ton         ta         tes        votre       vos
                             3. os.       son         sa         ses        leur       leurs

                        Obok tych form (tzw. nieakcentowanych) istnieją również formy akcentowane: mien,
                        tien, sien, nôtre, vôtre, leur. Odmieniają się one przez rodzaje oraz liczby, pełniąc rolę
                        przydawki bądź orzecznika, zwłaszcza w języku archaicznym lub potocznym.
                                On l’avait fiancée sur le tard à un sien cousin. (M. Yourcenar)
                                Ce triomphe est vôtre et vous en êtes l’âme. (V. Hugo)
                        UWAGA
                        Przed wyrazem w rodzaju żeńskim zaczynającym się na samogłoskę lub h nieme używa się
                        form mon, ton, son zamiast ma, ta, sa:
                                Mon erreur, ton habitude, son éclatante victoire.

                        2.  Użycie


                  201  Formy notre, nos, votre, vos zastępują mon, ma, mes, ton, ta, tes w zdaniach, w których
                        użyto liczby mnogiej stosowanej przez monarchów (tzw. liczba mnoga godnościowa
                        – pluralis maiestaticus) lub dla podkreślenia grzeczności czy uniżenia:
                                Il y va, Seigneur, de votre vie. (J. Racine)
                                Tel est notre bon plaisir [disait le roi].




                        1.  W języku francuskim zaimki przymiotne należą do kategorii przymiotników. (przyp. tłum.)

                                                                                            109
   104   105   106   107   108   109   110   111   112   113   114