Page 116 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

3 Części

mowy

c) Quelque, poza wyrażeniem quelque… que jest odmiennym przymiotnikiem, gdy
odnosi się bezpośrednio do rzeczownika:
J’ai reçu quelques amis. (Odwiedziło mnie kilku przyjaciół.)
Jacques s’attend bien à quelque boutade. (M. Thiry)
Jest natomiast nieodmiennym przysłówkiem w wyrażeniu quelque peu, a także gdy
nabiera znaczenia „około” w konstrukcjach z rzeczownikiem oznaczającym liczbę:
Cependant Falcone marcha quelque deux cents pas dans le sentier. (P. Mérimée)
(Tymczasem Falcone przeszedł ścieżką około dwustu kroków.)
Il hésita quelque peu avant de continuer.
214 Chaque jest przymiotnikiem występującym tylko w liczbie pojedynczej:
À chaque jour suffit sa peine. (Nie trzeba martwić się na zapas.)

UWAGA
W języku handlowym używa się często chaque w znaczeniu chacun: Ces fleurs coûtent un euro
chaque. Takiego użycia unika się natomiast w języku literackim: Ces fleurs coûtent un euro
chacune…, chacune un euro…, un euro l’une…, un euro (la) pièce.
215 Différents, divers uznawane są za zaimki przymiotne nieokreślone, jeśli znajdują się
przed rzeczownikiem i oznaczają wiele różnych osób lub przedmiotów:
Je l’ai entendu dire à différents témoins de l’accident. (Akademia Francuska)
(Słyszałam to od różnych świadków wypadku.)
Il a parlé à diverses personnes. (jw.)
Certain jest zaimkiem przymiotnym nieokreślonym, jeśli znajduje się przed rzeczow-
nikiem; niekiedy poprzedzany jest rodzajnikiem un(e) w liczbie pojedynczej, natomiast
w liczbie mnogiej przyimkiem de:
Certain renard gascon. (J. de La Fontaine)
Je me suis permis de lire une certaine lettre que tu as toujours avec toi. (P. Claudel)
La bête scélérate
À de certains cordons se tenait par la patte. (J. de La Fontaine)

216 Tout może być przymiotnikiem lub zaimkiem przymiotnym, zaimkiem rzeczownym,
rzeczownikiem lub przysłówkiem.

W funkcji przymiotnika lub zaimka przymiotnego:

a) Tout występuje jako przymiotnik w funkcji przydawki, jeśli jest użyty w znaczeniu
„cały” lub „jedyny”:
Veiller toute la nuit. (Czuwać całą noc.)
Toute cette eau.
Cette enfant est toute ma joie. (To dziecko jest moją jedyną radością.)
Pour toute boisson, il prend de l’eau.

UWAGI
1. Tout jest nieodmienny przed nazwiskiem osoby, kiedy nazwiska tego używa się dla okre-
ślenia całości dzieł jej autorstwa:
Elle a lu tout Flaubert. (Przeczytała całego Flauberta.)

116