Page 122 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

3 Części

mowy

UWAGI
1. Spójnik et jest używany głównie przy łączeniu liczebnika un z dziesiątkami (oprócz
quatre-vingt-un) oraz w liczebniku soixante et onze.
Mówi się zatem: cent deux, … mille un, mille deux itd.
Spójnika et używa się także w takich wyrażeniach, jak cent et un, mille et un, w celu wyrażenia
nieokreślonej, dużej liczby: À peine trouve-t-on quelques renseignements exacts dans les mille
et une brochures écrites sur cet événement. (Akademia Francuska)
Do takich wyjątków należą również tytuły zbiorów baśni arabskich i perskich: Les mille et une
nuits, Les mille et un jours.
2. Liczebniki główne złożone zawierają łącznik, jeśli ich elementy składowe oznaczają wartość
1
mniejszą niż sto, pod warunkiem że nie są one połączone spójnikiem et :
Trente-huit mille six cent vingt-cinq. Trente et un.
221 Liczebniki vingt oraz cent uzgadniają się w liczbie mnogiej, jeśli są zwielokrotnione
oraz gdy stanowią ostatni człon danego liczebnika złożonego:
Quatre-vingts euros. Nous étions cinq cents.
Ale: Quatre-vingt-deux dollars; six cent vingt hommes.
UWAGI
1. Vingt i cent używane w charakterze liczebników porządkowych vingtième i centième nie
uzgadniają się w liczbie mnogiej:
Page quatre-vingt. (Akademia Francuska)
L’an huit cent.

2. Cent używany w znaczeniu centaine staje się rzeczownikiem i uzgadnia się w liczbie mnogiej:
Deux cents d’huîtres.
3. Kiedy cent określa setną część jakiejś jednostki monetarnej (dolara, euro itp.), staje się rze-
czownikiem i uzgadnia się w liczbie mnogiej:
Douze dollars et cinquante cents. (wymawiane [sɛnt])

222 Liczebnik mille nie uzgadnia się w liczbie:
Deux mille ans.
Trois dizaines de mille.
W datach naszej ery, zaczynających się od liczebnika mille poprzedzającego inne
liczby, spotkamy raczej skróconą formę mil:
L’an mil sept cent. (Akademia Francuska)
2
Ale: Les terreurs de l’an mille .
L’an deux mille. L’an mille cinq cent avant J.‑C.
UWAGI
3
1. Słowo mille w odniesieniu do jednostki długości – mili zmienia formę w zależności od liczby:
Quatre cent milles, en plein hiver, sans changer de cheval. (A. Hébert)
2. W wyrażeniu [Gagner] des mille et des cents, w którym brak bezpośrednio wyrażonego rze-
czownika, liczebnik cent przyjmuje końcówkę s.

1. Nowe reguły ortograficzne wprowadzone w 1990 zalecają uogólnienie stosowania łącznika w liczebni-
kach złożonych, nawet jeśli jego części są połączone spójnikiem et (§ 511).
2. Można jednak spotkać pisownię l’an mil: Aux approches de l’an mil (Taine). Depuis l’an mil (P. Loti).
3. Mille jako jednostka długości jest przyswojoną przez język francuski formą angielskiego słowa mile,
które jako takie pojawia się też czasami w języku francuskim: Le record du monde du mile. Les cinq cents
miles d’Indianopolis.
122