Page 127 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

5. Zaimek

4º Dopełnienia poprzedzonego przyimkiem (complément précédé d’une préposi-
tion): moi, toi, lui, elle, soi, nous, vous, eux, elles.

Te ostatnie formy mogą także być używane w roli orzecznika oraz jako wyrazy
wzmacniające podmiot, dopełnienie bliższe lub dalsze.

UWAGA
Widać tutaj, iż zaimek osobowy może mieć różne formy w zależności od swej funkcji; zachował on
zatem pewnego rodzaju deklinację, niewystępującą normalnie w języku francuskim, ma bowiem
zarówno formy mianownika, stosowane jako podmiot, jak i innych przypadków, stosowane
w dopełnieniu bliższym, dopełnieniu dalszym oraz dopełnieniu poprzedzonym przyimkiem.

a) Zaimek osobowy w funkcji podmiotu
Le pronom personnel sujet

232 Zaimek osobowy w funkcji podmiotu w formie nieakcentowanej występuje najczęściej
przed czasownikiem: je, tu, il, elle, nous, vous, ils, elles.
Formy akcentowane moi, toi, lui, elle, nous, vous, eux, elles mogą pełnić funkcję
podmiotu:

1º Gdy po zaimku w funkcji podmiotu występuje rzeczownik w funkcji dopowiedzenia
lub zdanie względne:
Toi aussi, mon fils, tu vas dormir… (D. Pennac)
Lui qui ne savait où aller a trouvé un abri.
Wyjątek: Je soussigné, Marc Lebon, déclare que… (ja, niżej podpisany – a nie moi sous‑
signé…)
2º Kiedy zaimek w funkcji podmiotu znajduje się w opozycji do innego podmiotu lub
go wzmacnia:
Eux aussi savaient que c’était son dernier discours. (G. Simenon)
Je le sais bien, moi.
o
3º W zdaniach, w których występuje elipsa czasownika (§ 69, 1 ):
Qui vient ? – Moi.
4º Kiedy zaimek w funkcji podmiotu łączy się z innymi podmiotami występującymi
w zdaniu:
Ma fille et moi attendions votre venue avec impatience.
5º Gdy występują z bezokolicznikiem w zdaniu twierdzącym lub pytającym, z bezoko-
licznikiem używanym zamiast formy osobowej w narracji lub też z imiesłowem
czasu przeszłego zastępującym zdanie podrzędne (§ 392):
Moi, ne plus t’aimer, pourquoi ?…
Je me moque de ton passé. (É. Zola)
Eux de recommencer la dispute à l’envi. (J. de La Fontaine)
Lui parti, la fête peut reprendre.
6º Jako podmiot rzeczywisty oraz z galicyzmem c’est … qui (§ 33, N.B.):
Il n’y eut qu’elle de cet avis.
C’est moi l’enfant de la lande, c’est toujours moi, qui rôde entre les rivières du crépuscule.
(Ch. Le Quintrec)
127