Page 129 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

5. Zaimek

2º W niektórych galicyzmach (§ 33, N.B.), gdzie wyraża on szeroko pojęty i niespre-
cyzowany termin, np.:
Vous le prenez de haut.
Je vous le donne en cent, itd.
3º Fakultatywnie w zdaniach porównujących po autre, plus, moins, mieux itd.:
Il est autre que je ne croyais, que je ne le croyais. (Akademia Francuska)

Miejsce zaimka osobowego w funkcji dopełnienia
236 Zaimek osobowy w funkcji dopełnienia w trybie rozkazującym w formie twierdzącej
występuje po czasowniku:
Regarde-moi, obéissez-lui.
Gdy mamy do czynienia z trybem rozkazującym w formie przeczącej, zaimek ten znaj-
duje się przed czasownikiem:
Ne me livrez pas. Ne leur obéissez pas.
Jeśli tryb rozkazujący w formie twierdzącej ma dwa zaimki dopełnienia, bliższe oraz
dalsze, dopełnienie bliższe stawia się jako pierwsze:
Dites-le-moi.
Zdarza się, iż zachodzi sytuacja odwrotna:
Rends-nous-les. (V. Hugo)
W trybie rozkazującym w formie przeczącej zaimek dopełnienia dalszego występuje
jako pierwszy:
Ne me le répétez pas.
Zaimki lui i leur są wyjątkami:
Ne le lui dites pas. Ne le leur dites pas.

237 W przypadku innych trybów nieakcentowane formy dopełnienia me, te, se, le, la,
lui, nous, vous, les, leur stawia się przed czasownikiem (oraz przed czasownikiem
posiłkowym czasu złożonego):
Je te conduirai. On leur nuit. Tu lui as parlé.
Gdy czasownik ma dwa dopełnienia, bliższe oraz dalsze, to dopełnienie dalsze zajmuje
pierwsze miejsce w zdaniu (z wyjątkiem lui i leur):
Tu me le dis. Nous le lui dirons.
Formy akcentowane dopełnienia moi, toi, soi, lui, elle, nous, vous, eux, elles stawia się
zazwyczaj po czasowniku:
Nous les blâmons, eux. On m’obéira, à moi.
Niekiedy poprzedza się nim czasownik dla uzyskania odpowiedniego efektu stylisty-
cznego lub też dla podkreślenia wybranej części zdania:
À moi ils devront obéir.
W zdaniu, w którym bezokolicznik występuje w roli dopełnienia czasownika głównego,
zaimek osobowy tego bezokolicznika stawiany jest bezpośrednio przed nim, nie zaś
przed czasownikiem głównym:
Je veux le voir.

129