Page 135 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

5. Zaimek

– zdaniem wprowadzanym przez que, a czasami comme, quand, lorsque, si:
C’est une honte qu’il ait fait cela.
C’est étonnant comme elle grandit.
C’est rare quand elle se trompe.
Ce fut miracle si cet imprudent ne se rompit pas le cou.

UWAGI
1. Forma c’est tworzy z qui lub que konstrukcję pozwalającą podkreślić dowolną część zdania,
z wyjątkiem czasownika:
C’est moi qui ai gagné. (zaimek osobowy)
C’est l’erreur que je fuis. (N. Boileau) (dopełnienie bliższe)
Ce n’est donc pas des hommes qu’il est ennemi. (J.-J. Rousseau) (dopełnienie określające)
C’est demain que nous partirons. (okolicznik czasu)
2. Jeśli dopełnienie podkreślone za pomocą konstrukcji c’est … que jest poprzedzone przyim-
kiem, powinno razem z tymże przyimkiem znajdować się na początku zdania:
C’est à vous que je parle. C’est d’elle que je parle.

253 Zaimek ce może być użyty jako orzecznik (attribut) lub dopełnienie (complément),
jeśli bezpośrednio poprzedza zaimek względny:
Cette affaire n’est pas ce qui me préoccupe, ce à quoi je m’intéresse.
Prenez ce qui vous convient, ce dont vous avez besoin.
Zaimek ce niepoprzedzający zaimka względnego jest używany jako dopełnienie
w niektórych zwrotach uznawanych obecnie za przestarzałe: et ce, ce disant, ce faisant,
pour ce faire, sur ce, de ce non content:
Le prix de l’essence augmentera, et ce, dès demain.

254 Zaimki wskazujące bliższe położenie w przestrzeni: ceci, celui-ci, celle(s)-ci, ceux-ci,
występują w opozycji do zaimków wskazujących dalsze położenie w przestrzeni: cela,
celui-là, celle(s)-là, ceux-là. Pozwalają one na wyraźne rozróżnienie dwóch osób lub
przedmiotów bądź też grup osób czy przedmiotów znajdujących się w zasięgu wzroku:
Ceci est bon marché, cela est nettement plus cher. (To jest tanie, tamto jest o wiele droższe.)
Voici deux tableaux, préférez-vous celui-ci ou celui-là ? (Akademia Francuska)

255 Jeśli w zdaniu występuje opozycja bliższe – dalsze, zaimki wskazujące bliższe położenie
oznaczają z reguły osobę lub przedmiot bądź osoby lub przedmioty najbliższe lub
wymienione na ostatnim miejscu; zaimki wskazujące dalsze położenie – osobę lub
przedmiot bądź osoby lub przedmioty najbardziej oddalone lub wymienione na
pierwszym miejscu:
Trois balles que tira celui-ci et que reçut celui-là.
(Trzy kule, które wystrzelił ten, a które otrzymał tamten.)

135