Page 138 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

3 Części

mowy

UWAGA
Zaimek qui, jeśli jest powtarzany, występuje jako podmiot mający to samo znaczenie, co
zaimki celui-ci… celui-là, ceux-ci… ceux- là:
L’auditoire gémit, en voyant dans l’enfer tout ouvert qui son père et qui sa mère, qui sa
grand-mère et qui sa sœur. (A. Daudet)

b) Jako dopełnienie (complément) zaimek qui poprzedzony jest przyimkiem i odnosi
się do osób lub spersonifikowanych przedmiotów, a niekiedy także zwierząt:
La femme à qui je parle. (Kobieta, do której się zwracam.)
Ceux de qui je me plains, pour qui je travaille.
Rochers à qui je me plains. (Akademia Francuska)
Un chien à qui elle fait mille caresses. (jw.)
W poniższych zdaniach zaimek względny nieokreślony qui pełni funkcję podmiotu lub dopeł-
nienia w zdaniu względnym, które w całości jest dopełnieniem głównego orzeczenia lub innego
elementu zdania głównego:
Aimez qui vous aime. (Kochajcie tego, który was kocha.)
Il le raconte à qui veut l’entendre.
Mais malheur à qui aura un sursaut. (H. Michaux)

259 Zaimek względny que odnosi się do osób lub przedmiotów. Może pełnić funkcję
podmiotu, orzecznika lub dopełnienia.
a) Funkcję podmiotu (sujet) pełni w kilku stałych związkach wyrazowych lub
w zdaniach bezokolicznikowych (§ 461, 4 ):
o
Fais ce que bon te semblera. (Rób to, co ci się podoba.)
Advienne que pourra.
Coûte que coûte.
Vaille que vaille.
Le train que j’entends arriver.

UWAGA
W zdaniach, w których występują konstrukcje nieosobowe, zaimek que wprowadzający zdanie
względne jest podmiotem rzeczywistym:
Les chaleurs qu’il a fait ont été torrides.

b) Zaimek względny nieosobowy que może być orzecznikiem (attribut):
Vous êtes aujourd’hui ce qu’autrefois je fus. (P. Corneille)
(Jesteś dziś tym, kim ja byłem niegdyś.)
Malheureux que je suis !
c) Zaimek względny que pełni najczęściej funkcję dopełnienia bliższego
(complément d’objet direct):
Je me sentis étreint d’une sorte de regret absurde pour les enfants que cette femme
aurait pu mettre au monde. (M. Yourcenar) (Poczułem, jak ściska mnie jakiś dziwny
żal na myśl o dzieciach, które ta kobieta mogła była urodzić.)
Funkcję okolicznika (complément circonstanciel) pełni w znaczeniu: où, dont,
duquel, durant lequel itd.:
L’hiver qu’il fit si froid. (Tamtej zimy, podczas której było tak mroźno.)
Et, rose, elle a vécu ce que vivent les roses. (F. de Malherbe)
Du temps que j’étais écolier. (A. de Musset)
138