Page 139 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

5. Zaimek

260 Zaimek quiconque nie odnosi się do żadnego poprzednika. Przyjmuje on znaczenie
„ten; którykolwiek; ten, który”; występuje zatem w trzeciej osobie liczby pojedynczej
rodzaju męskiego i zazwyczaj pełni funkcję podmiotu:
Quiconque m’a fait voir cette route a bien fait. (A. de Musset) (Ten, kto wskazał mi tę
drogę, dobrze uczynił.)
Et l’on crevait les yeux à quiconque passait. (V. Hugo)

UWAGI
1) Jeśli zaimek quiconque odnosi się wyraźnie do kobiety, należy uzgodnić z nim określany
przymiotnik:
Mesdames, quiconque de vous sera assez hardie pour médire de moi, je l’en ferai
repentir. (Akademia Francuska)
2) Zaimek quiconque może być także użyty w znaczeniu „obojętnie który” lub „żaden”:
Pourquoi ne les invite-t-il pas à souper, comme ferait quiconque à sa place ?
(H. de Montherlant)
Il est impossible à quiconque de se procurer quoi que ce soit touchant cet ouvrage.
(G. Duhamel)

261 Forma złożona quoi que, składająca się z dwóch wyrazów, nie powinna być mylona ze
spójnikiem quoique, będącym jednym słowem:
Quoi que oznacza „cokolwiek”:
Quoi que vous fassiez, faites-le avec soin.
Quoique oznacza „chociaż, mimo że”:
Quoique vous fassiez de grands efforts, vous ne réussirez pas.

262 Zaimek względny quoi odnosi się tylko do przedmiotów. Pełni wyłącznie funkcję
dopełnienia i prawie zawsze poprzedzany jest przyimkiem; zazwyczaj odnosi się on
do poprzednika o znaczeniu ogólnym (ce, rien, chose itp.) lub do całego zdania:
Il n’y a rien sur quoi l’on ait tant disputé. (Akademia Francuska)
Vous avez cité Cicéron, en quoi vous vous êtes trompé. (jw.)

UWAGI
1) Zaimek quoi może występować bez poprzednika:
Elle a de quoi vivre. Voici de quoi il s’agit.
2) W literackiej odmianie języka stosuje się go w znaczeniu formy złożonej lequel. Nawiązuje się
w ten sposób do dawnego użycia zaimka quoi:
Il se tue pour une chose à quoi il tient. (A. Malraux)

263 Forma złożona lequel odnosi się do osób lub przedmiotów i może pełnić funkcję
podmiotu bądź dopełnienia.
a) Jako podmiot (sujet) występuje w języku prawniczym lub administracyjnym,
a nawet w języku potocznym, pozwalając na uniknięcie dwuznaczności:
On a entendu trois témoins, lesquels ont dit… (Akademia Francuska)
Il reconnut ainsi la justesse d’un des mots favoris du maire, gros industriel de notre ville,
lequel affirmait avec force que (…). (A. Camus)

139