Page 143 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

5. Zaimek

UWAGA
Niektóre przysłówki ilości, takie jak: assez, beaucoup, combien, peu, trop itp., mogą być użyte
jako zaimki nieokreślone, gdy wyrażają nieokreśloną liczbę osób lub przedmiotów:
Combien ont disparu ! (V. Hugo) (Ilu już odeszło!)
Rownież niektóre wyrażenia, takie jak: n’importe qui, n’importe quoi, tout le monde, un autre,
le même, mogą pełnić funkcję zaimka nieokreślonego.

2. Użycie

274 Aucun zachował w pewnych użyciach swoje pierwotne, pozytywne znaczenie
„pewien, niektóry”:
D’aucuns la critiqueront. (Niektórzy będą ją krytykować.)
Je doute qu’aucun d’eux réussisse.
Il travaille mieux qu’aucun de ses frères.

Jednak, występując najczęściej w połączeniu z partykułą ne, zaimek ten przyjął
znaczenie przeczące „żaden”:
De toutes vos raisons, aucune ne me convainc.
(Spośród wszystkich podanych przez panią powodów żaden mnie nie przekonuje.)
A-t-elle des ennuis ? Aucun.

275 Nul (nikt) występuje zawsze w połączeniu z partykułą ne w funkcji podmiotu w liczbie
pojedynczej.
Gdy nie odsyła do rzeczownika (lub zaimka) wyrażonego w zdaniu, używany jest tylko
w stosunku do osób i wyłącznie w rodzaju męskim:
Nul ne pouvait s’approcher vraiment de Tirésia. (P. Fleutiaux)

Gdy zaś odsyła do rzeczownika (lub zaimka) wyrażonego w zdaniu, stosuje się go do
osób i przedmiotów w obu rodzajach:
Plusieurs explorateurs sont allés dans ces régions; nul n’en est revenu.
(Wielu odkrywców udało się w te okolice, żaden nie powrócił.)
De toutes vos erreurs, nulle n’est irrémédiable.
(Spośród wszystkich waszych pomyłek żadna nie jest nie do naprawienia.)

276 Autrui odnosi się zawsze do osób i pełni funkcję dopełnienia wprowadzanego przez
przyimek, a niekiedy także podmiotu lub dopełnienia bliższego:
Ne désirez pas le bien d’autrui. (Nie pożądaj rzeczy bliźniego swego.)
Autrui nous est indifférent. (M. Proust)
Il ne faut jamais traiter autrui comme un objet. (A. Maurois)

277 On (z łac. homo – człowiek) wyraża zazwyczaj trzecią osobę rodzaju męskiego liczby
pojedynczej i używany jest jako podmiot:
On a souvent besoin d’un plus petit que soi. (J. de La Fontaine)

143