Page 141 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

5. Zaimek

E. ZAIMKI PYTAJĄCE LES PRONOMS INTERROGATIFS

1. Definicja

266 Zaimki pytające są używane do formułowania pytań o osobę lub o przedmiot,
o których mowa w zdaniu. Stosując te zaimki, możemy zapytać o podmiot, orzecznik
bądź dopełnienie:
Qui est venu?
Qui donc es-tu, morne et pâle visage (…) ?
Que me veux-tu, triste oiseau de passage ? (A. de Musset)
De ces deux chemins lequel devons-nous prendre ?

267 Formy zaimków pytających są takie same, jak formy zaimków względnych (z wyjąt-
kiem dont i où, które są wyłącznie zaimkami względnymi).
Où w pytaniach niezależnych pełni zawsze rolę przysłówka:
Où allez-vous ?

UWAGA
Bardzo często dla wzmocnienia pytania używa się peryfraz utworzonych przez przyłączenie
form est-ce qui, est-ce que (pozbawionych znaczenia) do różnych form zaimków pytających:
Mais qu’est-ce que tu entends par là ? (Ale co ty przez to rozumiesz?)
Alors votre plat national, qu’est-ce que c’est ? (M. Tournier)
2. Użycie

268 Qui jako zaimek pytający występuje zwykle w liczbie pojedynczej rodzaju męskiego
i może pełnić rfunkcje podmiotu, orzecznika lub dopełnienia. Służy do stawiania
pytań zarówno zależnych, jak i niezależnych (§ 73, Uwagi 1 i 2):
Qui vient ? (Kto przychodzi?)
Qui cherches-tu ? (Kogo szukasz?)
Qui es‑tu? (Kim jesteś?)
À qui tu parles ?
Je demande qui vient, qui tu es, qui tu cherches, à qui tu parles.
269 Que jako zaimek pytający jest zaimkiem nieosobowym w liczbie pojedynczej.
W pytaniach niezależnych pełni on funkcję podmiotu (przed niektórymi czasownikami
w formie nieosobowej), orzecznika lub dopełnienia.
Que reste-t-il ? (Co pozostaje?)
Que deviendrai-je ? (Kim zostanę?)
Que ferai-je ? (Co zrobię?)
Que nous chantez-vous ? (N. Boni)

W pytaniach zależnych, po czasownikach: avoir, savoir, pouvoir, pełni funkcję orzecz-
nika lub dopełnienia bliższego. Zaimek pytający w tym wypadku występuje z ne, po
nim zaś stawia się czasownik w formie bezokolicznika:
Je ne sais que devenir. (Nie wiem, kim zostać.)
Je ne savais que répondre. (Fr.-R. de Chateaubriand) (Nie wiedziałem, co odpowiedzieć.)
Il ne pouvait que dire. (J. de La Fontaine)
Je n’ai que faire de vos dons. (Molière)
141