Page 150 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

3 Części

mowy

4. Czasowniki nieosobowe Les verbes impersonnels

288 Czasowniki nieosobowe występują wyłącznie w trzeciej osobie liczby pojedynczej;
w takim wypadku zaimek nieosobowy il jest tylko podmiotem gramatycznym (§ 44).

a) Właściwe czasowniki nieosobowe służą do nazywania zjawisk przyrodniczych:
Il pleut (pada deszcz), il tonne (grzmi), il gèle (jest mróz), il neige (sypie śnieg), il grêle
(pada grad), il vente (wieje wiatr) itd.
Zaliczamy do nich również czasowniki falloir, y avoir oraz faire w wyrażeniach takich,
jak: il fait froid (jest zimno), il fait du vent (wieje wiatr), il fait nuit noire (jest ciemna
noc) itd.
Il faut du courage. (Trzeba odwagi.)
Il le faut.
Il y a de l’électricité dans l’air.

UWAGA
W znaczeniu metaforycznym niektóre z tych czasowników dopuszczają użycie podmiotu
osobowego:
Boulets, mitraille, obus, mêlés aux flocons blancs, pleuvaient. (V. Hugo)
Des pétales neigent sur le tapis. (A. Gide)

b) Znaczna liczba czasowników osobowych może podlegać przekształceniom
w formy nieosobowe:
Il est arrivé un malheur. (Zdarzyło się nieszczęście.)
Il convient de partir.

UWAGI
1. Czasownik être tworzy z przymiotnikami struktury nieosobowe: Il est possible, douteux, néces‑
saire, utile, bon, juste, heureux, faux, rare itd.
2. Czasowników zwrotnych mających znaczenie strony biernej można używać jako czasowników
nieosobowych:
Il se vend beaucoup d’eau en cette saison. (Dużo wody sprzedaje się o tej porze roku.)
Il se débite bien des sottises.

B. FORMY CZASOWNIKA LES FORMES DU VERBE

289 W każdej formie czasownikowej można wyróżnić:
o
1 temat (radical), będący nośnikiem znaczenia danego czasownika i najczęściej
niezmienny we wszystkich formach:
Chanter, nous chantons, gémir, nous gémissons.
o
2 odmienną końcówkę (désinence lub terminaison); ta część czasownika zawiera
informacje dotyczące zmian osoby, liczby, trybu i czasu:
Je chante, nous chantons, que je chantasse.

150