Page 50 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

2 Części

składowe zdania

3 Dopełnienie orzeczenia w stronie biernej (complément d’agent)
o
57 Dopełnienie orzeczenia w stronie biernej wskazuje na wykonawcę czynności, której
podlega podmiot. Jest ono wprowadzane przez przyimek par lub de:
L’accusé est interrogé par le juge. (Oskarżony jest przesłuchiwany przez sędziego.)
J’étais craint de mes ennemis. (Wrogowie obawiali się mnie.) 1
Nous fûmes agréablement surpris par une odeur de pain frais et de feu de bois.

L’accusé est interrogé J’ étais craint
par de

le juge mes ennemis

N.B.
Aby rozpoznać dopełnienie orzeczenia w stronie biernej, należy zamienić zdanie na stronę
czynną. Jeżeli dopełnienie wprowadzone przez przyimek par lub de staje się po przekształceniu
podmiotem czasownika w stronie czynnej, wówczas mamy do czynienia z dopełnieniem orze-
czenia w stronie biernej.

4. Orzecznik L’attribut

58 Orzecznik to wyraz lub grupa wyrazów, które przy pomocy czasownika przypisują
jakąś cechę podmiotowi lu dopełnieniu, definiują je lub określają ich stan.

Przyjrzyjmy się przykładowi ce livre. Jeśli przypiszemy mu cechę épais, będzie to
równoznaczne z połączeniem znaczenia épais ze znaczeniem ce livre w taki sposób,
iż obydwa te znaczenia będą się nawzajem dopełniać, tworząc całość. Elementem
łączącym oba znaczenia jest czasownik w funkcji łącznika (être, sembler, devenir itp.):

Ce livre est épais

podmiot czasownik w funkcji orzecznik
łącznika

Wyróżniamy dwa rodzaje orzeczników:
o
1 orzecznik podmiotu (attribut du sujet):
Ce fruit est mûr

L’heure devient cruciale

1. Należy zwrócić tu uwagę na użycie przyimka de w stronie biernej. Używamy go zawsze wtedy, gdy mamy
do czynienia z imiesłowem wyrażającym uczucia, emocje lub postawę wobec jakiegoś zjawiska (Il est
aimé de tous. Wszyscy go kochają.). (przyp. tłum.)

50